گل گاوزبان اروپايي (1)
Borago officinalis L.
Family: Boraginaceae
Synonyms: Borago hortensis L.
English name: Borage, Commone Borage, Ox-tongue
ريخت شناسي گياه: گياه پرزدار، يكساله به ارتفاع 60 سانتيمتر مي‌باشند. ساقه‌ها نرم و آبدار، برگهاي آن بزرگ كه از پايه به ساقه چسبيده و گلها آبي رنگ هستند (2).
محل رويش: بصورت كاشته شده در ايران موجود مي‌باشد (1).
زمان برداشت قسمت مورد استفاده: اواخر خرداد هنگامي كه بوته‌ها شروع به گلدهي كردند (قبل از تشكيل بذر) برداشت آن انجام مي‌شود (3).
قسمت مورد استفاده: سرشاخه‌هاي گلدار (4).
كاربرد درماني: دانه‌هاي آن دردرمان اگزما، روماتيسم و درمان سندروم روده تحريك پذير و تنظيم سيكل قاعدگي مصرف مي‌شود. همچنين معرق، خلط آور، مقوي، ضدالتهاب، افزايش دهنده ترشح شير، تب بر، ضدسرفه و ضدافسردگي مي‌باشد (4، 5).
آثار فارماكولوژيك مشاهده شده: بر سيستم قلب و عروق از طريق كاهش فشار خون سيستوليك و كاهش ضربان قلب موثر است (4). خواص ضداسپاسم گشاد كننده برونش، گشاد كننده رگ و كاهنده ضربان قلب گياه احتمالاً به علت اثر كلسيم آنتاگونيستي آن است (6).
احتياط مصرف: آلكالوئيدهاي اشباع نشده پيروليزيدين آن در انسان و حيوان سميت كبدي ايجاد مي‌كند (4).
منع مصرف: در دوران شيردهي و بارداري مصرف نشود (4).
تركيبات شيميايي: موسيلاژ، آلكالوئيدهاي پيروليزيديني، تانن، اسيدهاي چرب غير اشباع، موسيلاژ (2، 7).
نحوه و ميزان مصرف:
1- دم كرده: 5 گرم گياه خشك در يك فنجان آب جوشيده، سه بار در روز ميل شود.
2- تنتور: 4-1 ميلي‌ليتر سه بار در روز ميل شود (4).
مصرف غذايي: بصورت گياه تازه مصرف غذايي دارد (4).
نام تجاري دارو ساخته شده از گياه:
Fr.: Tisanes de 1' Abbe Hamon no 15 (8).
منابع:
1- مظفريان، ولي الله. شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران. انتشارات فرهنگ معاصر، 1391
2- Andrew Chevalier. The Encyclopedia of Medicinal Plants. 1996: 177
3- يزداني، داراب. شهنازي، سحر. سيفي، حامد. كاشت، داشت و برداشت گياهان دارويي. جهاددانشگاهي واحد شهيد بهشتي، 1383: 39
4- Carol a. Newall, Linda a Anderson, J. danid philipson. Herbal Medicines. 1996: 49
5- Penelope ody: The herbs society's Complete Medicinal Herbal. 1995: 41
6- J Ethnopharmacol. 2007; 114 (3): 393-9
7- Jean Bruneton. Pharmacognosy Phytochemistry Medicinal Plants. 1995: 680
8- Royal Pharmaceutical Society. Martindale, The Extra Pharmacopoeia. 2002: 1586