افسنطين (1)

Artemisia absinthium L.

Family: Asteraceae

English name: Mugwort, Absinthium, Common Worm wood  (2)

ريخت شناسي گياه: گياه پايا، چند ساله، ارتفاع 60-40 سانتيمتر. ساقه متعدد، ايستاده، متمايل به سفيد. برگها در سطح زيرين پوشيده از كرك سفيد، در سطح روئي متمايل به سبز، برگهاي ساقه‌اي دو يا سه بار منقسم ته شانه‌اي با تقسيمات پهن دراز – خطي يا سرنيزه‌اي – نوك كند. گل به رنگ زرد، مجتمع در كپه‌هاي كوچك، تخم مرغي – پهن دراز (3).

محل رويش: در مازندران (سياه بيشه، پل زنگوله، حسن كيف، دره هراز)، گيلان (اسپيلي، آستارا)، آذربايجان (گردنه حيران، حاجي امير، سيلوانا، اردبيل، آستارا بالاتر از آبسين)، كردستان (بين لهريا و كرمانشاه)،‌ تهران (دماوند، پلور، آبگرم، رينه)، خراسان (كتل يك چنار) پراكندگي دارد (4).

زمان برداشت قسمت مورد استفاده: برداشت محصول دو مرتبه در سال، ‌يكي قبل از شكفتن گلها در فاصله ماههاي ارديبهشت و خرداد و ديگري در شهريور ماه انجام مي‌شود (5).

قسمت مورد استفاده: قسمت‌هاي هوايي گياه (2، 6).

كاربرد درماني: ضدكرم، ضدگرفتگي عضلاني، بادشكن، افزايش دهنده صفرا و ملين مي‌باشد. در هوميوپاتي نيز بكار مي‌رود (6، 7).

آثار فارماكولوژيك مشاهده شده: تركيب Thujone گياه با تتراهيدروكانابينول در اتصال به رسپتورهاي مغزي تداخل دارد و سبب ايجاد اثرات مخدر مي‌گردد (8). اين گياه در درمان بيماران مبتلا به بيماري كرون مفيد بوده است (9). اين گياه خاصيت كولينرژيك داشته كه استفاده از آن را براي تقويت حافظه توجيه مي‌كند (10).

احتياط مصرف: روغنهاي خالص اين گياه بشدت سمي مي‌باشند و بايد گياه حتماً توسط پزشك تجويز شود. اين گياه مخدر است و مصرف زياد گياه باعث بيقراري، لرزش، تشنج، تهوع و سرگيجه مي‌شود (6، 8).

منع مصرف: مصرف این دارو در بارداری اکیدا ممنوع است و FDA مصرف خوراکی این گیاه را مجاز نمی داند ولی برای دفع حشرات بصورت موضعی قابل استفاده است. (6، 8).

تركيبات شيميايي: اسانس، فلاونوئيد، اسيدهاي فنليك، تانن (8).

نحوه و ميزان مصرف:

1- تنتور: براي بهبود ناراحتيهاي گوارشي و هضم بكار مي‌رود (2).

2- دم كرده: به همراه گياهان ديگر براي هضم بكار مي‌رود (2).

مصرف غذايي: مصرف غذايي ندارد (6).

نام تجاري دارو ساخته شده از گياه: بصورت تركيب موجود مي‌باشد:

Fr.: Tisane Hepatique de Hoerdt; Ger.: Abdomilon N; Agrimonas N; Floradix Multipretten (7).

منابع:

1- مظفريان، ولي الله. شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران. انتشارات فرهنگ معاصر، 1391

2- Anderw Chevallier. The Encyclopedia of Medicinal Plants. 1996: 63

3- قهرمان، احمد. فلور ايران (جلد 8). موسسه تحقيقات جنگلها و مراتع، 1362: 895

4- امامي، احمد. شمس اردكاني، محمد رضا. مهرگان، ايرج. فرهنگ مصور گياهان دارويي. مركز تحقيقات طب سنتي و مفردات پزشكي . دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي، 1383: 128

5- صمصام شريعت، هادي. پرورش و تكثير گياهان دارويي. ماني، 1374: 152

6-  John B. Lust. The Herb Book. 1974: 398

7- Royal Pharmaceutical Society. Martindale, The Extra Pharmacopoeia. 2002: 1571

8- James A. Duke. CRC Handbook of Medicinal Herbs 1989: 67

9- Phytomedicine. 2007; 14 (2-3): 87-95.

10- J Ethnopharmacol. 2000; 69 (2): 105-14