-
توضیحات
-
دسته: معرفی گیاهان دارویی
-
بازدید: 3012
بيتيراخ (1)
شیر پنیر
Galium aparine L.
Family: Rubiaceae
Synonyms: Aparine hispida Moench, Aparine vulgaris Hill, Galium parviflorum Maxim.
English name: Catch weed, Cleavers, Catch weed bedstraw
ريخت شناسي گياه: گياه پايا، پوشيده از كركهاي كوتاه، طول آن حدود يك متر. برگها به رنگ سبز متمايل به زرد و واژ تخم مرغي فقط داراي يك رگبرگ. گلها به رنگ زرد، كوچك، مجتمع در ديهيم‌هاي كناري. ميوه بزرگ و چين خورده (2).
محل رويش: در نواحي البرز در ارتفاعات توچال، كندوان، جنگلهاي كوهستاني بين تنكابن و چورته، اروميه، خوي، مودره، اراك، تفرش، نهاوند و اصفهان پراكندگي دارد (3).
زمان برداشت قسمت مورد استفاده: قسمت‌هاي هوايي گياه با سرشاخه‌هاي گياه در زمان گلدهي (اواخر بهار) جمع‌آوري مي‌شود (2).
قسمت مورد استفاده: سرشاخه‌هاي گياه (2، 4).
كاربرد درماني: مدر است و براي درمان بيماريهاي پوستي مانند اكزما و پسوريازيس، درمان سنگ كليه و مشكلات مجاري ادراري بكار مي‌رود. قابض ملايم است و در درمان سوزش ادرار و بزرگي غدد لنفاوي نيز مصرف مي‌شود (2، 4). همچنين در درمان ضايعات خارجي و داخلي، بيماريهاي مجاري ادراري و خون ادراري بكار مي‌رود (5).
آثار فارماكولوژيك مشاهده شده: مطلبي يافت نشد.
احتياط مصرف: كاربرد بجاي آن عوارضي در پي ندارد (5).
منع مصرف: در دوران بارداري مصرف نشود (4).
تركيبات شيميايي: اسيدهاي گياهي، كومارين، ايريدوئيد، تانن، فلاونوئيد، آنتراكينون (2، 4).
نحوه و ميزان مصرف:
1- دم كرده: 4-2 گرم سرشاخه‌هاي گياه ميل شود (4).
2- عصاره مائي: به نسبت 1:1 در الكل 25%، 4-2 ميلي‌ليتر، سه بار در روز ميل شود (4).
3- آب تازه گياه: 15-3 ميلي‌ليتر، سه بار در روز ميل شود (4).
مصرف غذايي: مصرف غذايي ندارد (4).
نام تجاري دارو ساخته شده از گياه: بصورت تركيب موجود است:
UK.: Antitis, Buchu compound (6).
منابع:
1- مظفريان، ولي الله. شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران. انتشارات فرهنگ معاصر، 1391
2- Anderw Chevallier. The Encyclopedia of Medicinal Plants. 1996: 212
3- قهرمان، احمد. فلور ايران (جلد 7). موسسه تحقيقات جنگلها و مراتع، 1362: 783
4- Carol a. Newall, Linda a Anderson, J. danid philipson. Herbal Medicines. 1996: 78
5- Thomson PDR. PDR For Herbal Medicines. 3 rd edition. 2005: 202
6- Royal Pharmaceutical Society. Martindale, The Extra Pharmacopoeia. 1996: 1692
-
توضیحات
-
دسته: معرفی گیاهان دارویی
-
بازدید: 2985
ژينكو (1)
Ginkgo biloba L.
Family: Ginkgoaceae
Synonyms:
English name: Ginkgo, Meiden hair tree
ريخت شناسي گياه: درختي پر شاخه، دو پايه، خزان كننده، ارتفاع 30 متر. برگها متناوب، دو لوبه، بادبزني شكل. ميوه گوجه مانند، بوي بسيار بدي پس از ريختن و پوسيدن (1).
محل رويش: اين درخت بومي چين مي‌باشد و در سالهاي اخير به ايران وارد و در مناطق اطراف تهران كاشته شده است (1).
زمان برداشت قسمت مورد استفاده: برگها و ميوه در پاييز جمع‌آوري مي‌شود (2).
قسمت مورد استفاده: برگ، دانه (3).
كاربرد درماني: به عنوان ضد التهاب و آنتي اكسيدان، ضد آتروسكلروزيس، افزاينده عملكرد شناختي، افزايش فعاليت سلولهاي بتاي پانكراس، درمان بيماريهاي اسكيزوفرني، بيماري كوه (Mountain Sickness)، لنگيدن متناوب (Intermittent claudication) و كري ناگهاني (Sudden deafness)، فراموشي خفيف تا متوسط ناشي از بيماريهاي عروق مغزي (4، 5).
آثار درماني اثبات شده: بهبود علامتي اختلال ارگانيك مغزي، سرگيجه واقعي (با منشاء عروقي)، وزوز گوش با منشاء عروقي، لنگيدن متناوب (4).
آثار فارماكولوژيك مشاهده شده: ضد التهاب، بهبود وضعيت شناختي، آنتي اكسيدان، بهبود وضعيت عروقي (4).
احتياط مصرف: دانه گياه موقع هضم شدن ايجاد اثرات جانبي مي‌نمايد. سر درد، تغييرات فشار خون، فلبيت (التهاب وريد) و واكنش‌هاي حساسيتي، درماتيت تماسي با ميوه و پولپ ميوه، اسپاسم يا كرامپ، خونريزي، تپش قلب و آريتمي‌ها، سرگيجه، هيپوتانسيون، تهوع، سندرم استيونس جانسون (4).
منع مصرف: در زمان بارداري و شيردهي مصرف نشود (3). ژينكو آستانه تشنج را پايين مي‌آورد. در بيماراني كه سابقه حساسيت به آن يا فرآورده‌هاي آن را دارند، تجويز نشود (4).
تركيبات شيميايي: آمينو اسيد، فلاونوئيد، ترپنوئيد (جينكوگوليد)، بيلوباليد (3).
نحوه و ميزان مصرف:
1- عصاره برگ: 120-80 ميلي گرم در روز ميل شود.
2- عصاره جامد: 40 ميلي‌گرم، سه بار در روز ميل شود.
3- عصاره مائي: به نسبت 1:1، 5/0 ميلي‌ليتر، سه بار در روز ميل شود (3).
مصرف غذايي: دانه‌ها جهت مصارف خوراكي در خاور دور بفروش مي‌رسد (3).
نام تجاري دارو ساخته شده از گياه:
Fr.: Tanakan, Ger: Tebonin, Duogink (6).
منابع:
1- مظفريان، ولي الله. شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران. انتشارات فرهنگ معاصر، 1391
2- Anderw Chevallier. The Encyclopedia of Medicinal Plants. 1996: 98
3- Carol a. Newall, Linda a Anderson, J. danid philipson. Herbal Medicines. 1996: 138
4- Thomson PDR. PDR For Herbal Medicines. 3 rd edition. 2005: 368-374
5- ARCH NEUPOL / VOL 55, NOV 1998: 1409-1415
6- Royal Pharmaceutical Society. Martindale, The Extra Pharmacopoeia. 1996: 1710
-
توضیحات
-
دسته: معرفی گیاهان دارویی
-
بازدید: 3012
شيرين بيان (1)
Glycyrrhiza glabra L.
Family: Fabaceae(Papilionaceae)
Synonyms: Glycyrrhiza glabra var. glabra, Glycyrrhiza glabra var. glandulifera (Waldst. & Kit.) Boiss.
English name: Liquorice, Common licorice, Spanish liquorice
ريخت شناسي گياه: بوته‌هاي با بن چوبي، فاقد كرك، سبز رنگ، پايا، ارتفاع 100-50 سانتيمتر. برگها شانه‌اي با برگچه‌هاي چسبناك. گلها به رنگ آبي يا آبي متمايل به ارغواني، داراي دو لبه، با تقسيمات خطي و نيزه‌اي. ميوه نيام، فاقد كرك و شامل 6-3 دانه (2).
محل رويش: در كرمان، اراك، كرمانشاه، خراسان، اطراف رشت (بين منجيل و رستم آباد)، بين اروميه و تبريز، بين شيراز و اصفهان پراكندگي دارد (2).
زمان برداشت قسمت مورد استفاده: خارج كردن ريشه و ريزوم گياه از زمين در سال سوم، در فصول پاييز و زمستان هنگامي كه برگها در حال ريختن هستند به كمك وسايل مكانيكي انجام مي‌گيرد (3).
قسمت مورد استفاده: ريشه‌هاي چند ساله (4).
كاربرد درماني: خلط آور، ضد گرفتگي عضلاني، ضدالتهاب و ملين خفيف است و در آديسون، زخم دوازدهه، زخم معده، برونشيت و نارسايي اوليه قشر غده فوق كليه مصرف مي‌شود (5).
همچنين در درمان سرفه، برونشيت، گاستريت، يبوست، به منظور افزايش شير صرع، عفونت و التهاب‌هاي گوارشي و ادراري و تناسلي، بيماريهاي پوستي به شكل موضعي، درد معده، سردرد، برونشيت، بيماري چشم، گلودرد، به صورت موضعي براي زخم‌ها و بريدگي‌ها، گلودرد، كفگيرك، بيماري طحال، سرفه‌هاي خشك و دهيدراتاسيون كاربرد دارد (6).
آثار فارماكولوژيك مشاهده شده: گلیسیریزین روی هیپرکالمی وابسته به کاهش میزان رنین به دنبال کاهش آلدوسترون در دیابت ملیتوس،عصاره ریشه شیرین بیان می تواند باعث مهار فعالیت 11 بتاهیدروکسی استروئید دهیدروژناز که کورتیزول را به کورتیزون تبدیل می کند شود.همچنین از اشغال گیرنده های میترالوکورتیکوئیدی توسط گلوکوکورتیکوئیدهای اندوژن در کلیه محافظت می نماید.بنابراین ریشه شیرین بیان در بیماران دیابتی می تواند برای درمان هیپرکالمی وابسته به هیپوآلدوسترونیسم بدون اثر سوء مورد استفاده قرار گیرد ( 7).فلاونوئیدهای هیدروفوبیک شیرین بیان چربی شکمی و قند خون را کاهش می دهد،که احتمالا این اثر از طریق فعالیت تزایدی گیرنده های گاماپراکسیزومی اثر خود را اعمال می کند ( 8).همچنین به طور عمده در کاهش تولید ملانین و در نتیجه کاهش هیپرپیگمانتاسیون مؤثر می باشد.تأثیر مثبت عصاره این گیاه در اختلالات دستگاه تنفس مانند سرفه و آبریزش بینی،اختلالات دستگاه گوارشی مانند زخم های معده و اثنی عشر و التهابات ناشی از گاستریت،تأثیر ضد سرطانی روی سلول های ملانوم و سلول های سرطانی معده از طریق ایجاد Apoptosis ،تأثیرات ضد ویروس علیه ویروس های آنفولانزا،SARS ،هپاتیت B،تبخال و HIV ثابت شده است.تحقیقات نشان می دهد عصاره این گیاه در بهبود درماتیت آتوپیک و کاهش التهاب و ضایعات ناشی از اشعه ماوراء بنفش اثر دارد (15-9).ترکیبات غیرپروتئینی موجود در ریشه گیاه شیرین بیان،ترکیبات اتانولی،فنولی،فلاونوئیدی و پلی ساکاریدی موجب آپوپتوز سلول می شود و می تواند از رشد سلول های سرطانی جلوگیری کند.تحقیقات ثابت کرده است که عصاره اتانولی ریشه این گیاه بر روی تکثیر سلولی و آپوپتوز سلولی در سلول های MCF-7 موجب جلوگیری از رشد این سلول ها در مرحله G1 و برانگیختن آپوپتوز در این سلول ها می گردد.فلاونوئید گیاه اثر ضد کارسینوژنیک دارد و باعث آپوپتوز در سلول های هپاتوما و ملانوما می شود،و همچنین از رشد سلول های لوسمی مونوبلاستی جلوگیری می کند.ترکیب 4،2،4 تری هیدروکسی کالکون (ایزولیکورتیجنین) شیرین بیان با اثر حفاظتی موجب کاهش توان زیستی و افزایش آپوپتوز در سلول های سرطان پروستات می شود.فلاونوئیدها و ترکیبات پلی فنولی گیاه جزء عوامل شیمی درمانی هستند که چرخه رشد سلول های توموری را در چند مرحله مورد تهاجم قرار می دهد (20-16).شیرین بیان از طریق مهار فسفودی استراز 3 موجب اثرات ضد اسپاسمی در مجاری گوارشی و تسکین درد احشایی می شود.عصاره آبی-الکلی آن از طریق افزایش فاکتورهای دفاعی مخاط معده موجب بروز فعالیت های ضد زخم معده می شود،بنابراین عصاره این گیاه برای درمان زخم معده و رفع اسپاسم مجاری گوارشی مفید است.شیرین بیان بر سیستم غدد درون ریز بدن تأثیر می گذارد و مصرف آن ممکن است مقدار تستوسترون خون را کاهش دهد و اثبات شده است که لیکوریک یا ریشه خشک شیرین بیان اثرات افزایش ترشح سرتونین و پروستاگلاندین در معده را دارد و اثرات ضد تورم معده را از این طریق اعمال می کند (24-20).ترکیب گلیسیریزیک اسید در برابر طیف وسیعی از ویروس ها نظیر هرپس سیمپلکس (HSV-1)،واریسلازوستر (VZV)،سایتومگالوویروس (CMV)،ویروس هپاتیت A، B و C و ویروس HIV اثر ضد ویروسی فعال نشان داده است.این ترکیب در درمان هپاتیت مزمن کبدی در بیمارانی که به درمان با اینترفرون جواب نمی دهند استفاده می شود.گلیسیریزین موجود در شیرین بیان ترشح آنتی ژن سطحی HbsAg و ویروس هپاتیت C را در بیماران مبتلا به HBV مهار می کند و این ترکیب گیاهی قادر است به سلول های کبدی متصل شود و بیان آنتی ژن HBV را تغییر دهد و سیالیشن HbsAg را مهار کند.گلیسیریزین در سلول های کبدی آلوده به هپاتیت A ،سبب مهار بیان آنتی ژن ویروس می شود،که از طریق کاهش در بار منفی در سطح سلولی و یا کاهش در ویسکوزیته غشای سلولی سبب مهار ورود ویروس به داخل سلول می شود.همچنین می تواند سبب کاهش ترنس آمینازهای سرم در هپاتیت C شود،اما به دنبال قطع مصرف آن ممکن است میزان آن ها مجددا افزایش یابد ( 32-25).شیرین بیان به طور بارزی سطوح کلسترول،LDL و تری گلیسرید خون را کاهش داده و HDL را افزایش می دهد و آسیب آترواسکلروتیک آئورت را کم می کند،بنابراین شیرین بیان از پیشرفت آترواسکلروزیس جلوگیری می کند ( 33).گلیسریزین عمل ضد انعقادی دارد و از تشکیل ترومبین جلوگیری می کند،همچنین از تجمع پلاکت ها جلوگیری می کند ( 30،31).گلابریدین به عنوان ایزوفلاون ریشه شیرین بیان در مقابل ترکیبات لیپوپلی ساکاریدی باکتری های گرم منفی دارای اثرات ضد میکروبی،ضد التهابی و محافظتی از قلب و عروق می باشد،که این اثر از طریق مهار فاکتور هسته ای KB- و در نتیجه مهار بیان ژن iNOS و تولید نیتریک اکساید صورت می گیرد ( ).فلاونوئیدهای شیرین بیان باعث مهار ترشح ائوتاکسین از فیبروبلاست های ریه جنین انسان شده و از این طریق مانع تجمع ائوزینوفیل ها در محل التهاب مجاری هوایی می شوند ( 25).همچنین برخی از فلاونوئیدهای شیرین بیان فیتواستروژن بوده که شبیه استرادیول،سیتم سروتونرژیک را تحت تأثیر قرار داده و از بازجذب مجدد سروتونین در مغز جلوگیری می کند ( 26).
احتياط مصرف: به خاطر اثرات شبه مينرالوكورتيكوئيدي سبب احتباس آب و سديم و كمبود پتاسيم مي‌شود و نيز باعث تهوع و كاهش اشتها مي‌گردد (7، 8). مصرف مزمن آن تحت نظارت پزشك مجرب صورت گيرد. مصرف طولاني آن ممكن است سبب افزايش فشار خون، ادم، عوارض قلبي سودوهيپرآلدوسترونيسم و هيپركورتيزوليسم، احتباس سديم يا اختلال الكتروليت‌ها مثل هيپرناترمي و هيپوكالمي و در نتيجه هيپوتوني، ضعف عضلاني، فلج شل و در موارد نادر ميوگلوبينوري گردد. تاكنون 2 مورد انسفالوپاتي هيپرتانسيو گزارش شده است. عوارض و اختلالات بينايي تا كنون در 5 نفر مشاهده شده است. افزايش وزن كمابيش مشاهده مي‌شود (6).
منع مصرف: هپاتيت مزمن، بيماري كلستاتيك كبد، سيروز، نارسايي كليوي شديد، ديابت شيرين، آريتمي، هيپرتانسيون، هيپرتوني، هيپوكالمي، مصرف تنباكو و شيرين بيان سبب مسموميت با اين گياه مي‌شود (6).
تركيبات شيميايي: كومارين، فلاونوئيد، ترپنوئيد (گليكوزيد گليسيريزين)، اسانس، آمينواسيد، صمغ، نشاسته، استرول، ساكاريد .
نحوه و ميزان مصرف:
1- جوشانده: 4-1 گرم پودر ريشه، سه بار در روز ميل شود.
2- عصاره مائي: 2-6/0 گرم مصرف شود .
مصرف غذايي: بعنوان طعم دهنده غذا بكار مي‌رود .
نام تجاري داروي موجود در ايران: فرآورده‌هاي تركيبي آلتادين، آنتي ديابتيك، انوكسولون، د – رگليس، رازين، رگليس معطر، رگليسيدين، شيرينوش، ليكوفار، ماسومنت، منتازين .
نام تجاري دارو ساخته شده از گياه:
Fr.: Trio D; Ger.: Fichtensirup N; Lakniment Neu; Suczulen mono; Ulgastrin Neu (11).
منابع:
1- مظفريان، ولي الله. شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران. انتشارات فرهنگ معاصر، 1391
2- قهرمان، احمد. فلور ايران (جلد 18-1). موسسه تحقيقات جنگلها و مراتع، 1362: 52
3- صمصام شريعت، هادي. پرورش و تكثير گياهان دارويي. ماني، 1374: 314
4- امامي، احمد. شمس اردكاني، محمد رضا. مهرگان، ايرج. فرهنگ مصور گياهان دارويي. مركز تحقيقات طب سنتي و مفردات پزشكي . دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي، 1383: 145
5- Member of the scientific committee. The British Herbal Medicine. 1996: 104, 105
6- Thomson PDR. PDR For Herbal Medicines. 3 rd edition. 2005: 510
7-Murakami T,Uchikawa T,Effect of glycyrrhizine on hyperkalemia due to hyporeninemic hypoaldosteronism in diabetes mellitus.Life sci,1993;53 (5):63-8.
8-Bekhrady R.New Herbal therapy,Publication of Islamic development office.2003.[farsi].
9-Sekizawa T, Yanagi K, Itomyata Y,Glycyrrhizin increases survival of mice with herpes simplex encephalitis. Acta virologica. 2001; 45: 51-4.
10-Sasaki H, Takei M, Kobayashi M et al.Effect of glycyrrizin an active component of licorice roots on HIV replication in cultures of peripheral blood mononuclear cell from HIV seropositive patients.Pathobiology. 2002; 70: 229-36
11-Saeedi M, Morteza-semnani K, Ghoreishi M. R. The treatment of atopic dermatitis
with licorice gel. J Dermatol treat. 2003;14: 153-7.
12-Morgan AG, Mc Adam W. A. F, pacsoo C.et al. A Comparison between cimetidine and caved-s in the treatment of gastric ulceration and subsequent maintenance therapy. Gut. 1982; 23: 545-51
13-Kassir ZA. Endoscopic controlled trial of four drug regimens in the treatment of chronic duodenal ulceration. Irish Med J. 1985; 78: 153-6.
14-Bardhan KD, cumberlond. D. C, Doxan R. D. et al. Clinical trial of deglycyrrihizinised licorice in gastric ulcer. Gut. 1978; 19: 779-82.
15-Badam I. In vitro antiviral activity of indigenous glycyrrhizin, licorice and glycyrrhizic acid (Sigma) on Japanese encephalitis virus. J Communication disorders. 1997; 29: (2) 91-92.
16-Shimizu N, Tomoda M, Takada K, Gonda R. The core structure and immunological activities of glycyrrhizan UA, the main polysaccharide from the root of Glycyrrhiza uralensis. Chem Pharm Bull (Tokyo) 1992; 40(8): 2125-8.
17-Jung JI, Lim SS, Choi HJ, Cho HJ, Shin HK, Kim EJ, et al. Isoliquiritigenin induces apoptosis by depolarizing mitochondrial membranes in prostate cancer cells. J Nutr Biochem 2006; 17(10): 689-96.
18-Rossi T, Benassi L, Magnoni C, Ruberto AI, Coppi A, Baggio G. Effects of glycyrrhizin on UVB-irradiated melanoma cells. In Vivo 2005;19(1): 319-22.
19-Hsu YL, Kuo PL, Lin LT, Lin CC.Isoliquiritigenin inhibits cell proliferation and induces apoptosis in human hepatoma cells.Planta Med 2005; 71(2): 130-4.
20-Blumenthal M, Goldberg A and Brinckmann J. Herbal Medicine, Expanded Commission E Monographs. 1st ed. Integrative Medicine Communications. USA. 2000, pp: 233 - 5.
21-Colalto C. Herbal in traction on absorbtion of drugs: Mechanisms of action and clinical risk assessment. Pharmacol Res. 2010; 62: 207 - 27.
22-Jalilzadeh-Amin G, Najarnezhad V, Anassori E, Mostafavi M, Keshipour H. Antiulcer properties of Glycyrrhiza glabra L. extract on experimental models of gastric ulcer in mice. Iranian Journal of Pharmaceutical Research.2015;14(4):1163-1170.
23-Mauricio I, Francischetti B, Monteiro RQ, Guimarães JA. Identification of glycyrrhizin as a thrombin inhibitor.Biochemical and biophysical research communications. 1997;235(1):259-263.
24-. Kang JS, YoonYD, Cho IJ, Han MH, Lee CW, Park S-K, et al. Glabridin, an isoflavan from licorice root, inhibits inducible nitric-oxide synthase expression and improves survival of mice in experimental model of septic shock. Journal of Pharmacology and Experimental Therapeutics. 2005; 312(3):1187-1194.
25-Baba M, Shigeta S. Antiviral activity of glycyrrhizin against varicella-zoster virus in vitro. Antiviral Res. 1987; 7: 99-107.
26-Sato H, Goto W, Yamamura J, Kurokawa M, Kageyama S, Takahara T, Watanabe A, Shiraki K. Therapeutic basis of glycyrrhizin on chronic hepatitis B. Antiviral Res. 1996; 30: 171–177.
27-Arase Y, Ikeda K, Murashima N, Chayama K,Tsubota A, Koida I, Suzuki Y, Saitoh S, Kobayashi M, Kumada H. The long term efficacy of glycyrrhizin in chronic hepatitis C patients. Cancer 1997; 79: 1494-1500.
28-Utsunomiya T, Kobayashi M, Pollard RB, Suzuki F. Glycyrrhizin, an active component of licorice roots, reduces morbidity and mortality of mice infected with lethal doses of influenza virus. Antimicrob. Agents. Chemother. 1997; 41: 551-556.
29-Ito M, Nakashima H, Baba M, Pauwels R, De Clercq E, Shigeta S, Yamamoto N. Inhibitory effect of glycyrrhizin on the in vitro infectivity and cytopathic activity of the human immunodeficiency virus [HIV (HTLV-III/LAV)].Antiviral Res. 1987; 7: 127-37.
30-Ito M, Sato A, Hirabayashi K, Tanabe F,Shigeta Sh, Baba M, De Clerq E, Nakashima H, Yamamoto N. Mechanism of inhibitory effect of glycyrrhizin on replication of human immunodeficiency virus (HIV). Antiviral Res.1988; 10: 289-298.
31-Okuno M, Kojima S, Moriwaki H.Chemoprevention of hepatocellular carcinoma:concept, progress and perspectives. J.Gastroenterol. Hepatol. 2001; 16: 1329-1335.
32-Van Rossum TGJ, Vulto AG, De Man RA,Brouwer JT, Schalam SW. Glycyrrhizin as a potential treatment for chronic hepatitis C. Aliment. Pharmacol. Ther. 1998; 12: 199-205.
33-Ajay M, Achike FI, Mustafa MR. Modulation of vascular reactivity in normal, hypertensive and diabetic rat aortae by a non-antioxidant flavonoid.Pharmacological research. 2007;55(5):385-391.
-
توضیحات
-
دسته: معرفی گیاهان دارویی
-
بازدید: 2958
پنبه معمولي (1)
Gossypium herbaceum L.
Family: Malvaceae
Synonyms: Gossypium albescens Raf., Gossypium album Buch.-Ham.
English name: Levant cotton, Cotton plant
ريخت شناسي گياه: گياه يكساله يا چند ساله، علفي ايستاده و پرشاخه ارتفاع 200-50 سانتيمتر. در قاعده كم و بيش چوبي شده، منفرد و پوشيده از كركهاي ستاره‌اي. برگها مدور، در هر دو سطح بدون كرك، در حاشيه و در سطح رگبرگها پوشيده از كركهاي ستاره‌اي. گل بزرگ و منفرد، در قاعده قلبي شكل. ميوه كپسول، پهن دراز، داراي 5-3 خانه و هر كدام داراي 7-5 دانه، تخم مرغي، پوشيده از كركهاي سفيد و طويل (2).
محل رويش: در شمال و جنوب و نواحي غربي كشور كاشته مي‌شود (2).
زمان برداشت قسمت مورد استفاده: ريشه و دانه‌هاي گياه در پاييز جمع‌آوري مي‌شوند (3).
قسمت مورد استفاده: پوست ريشه و روغن دانه (3).
كاربرد درماني: داراي خواص قابض، كاهش دهنده تعداد اسپرم، ضدالتهاب، تب‌بر و آرام كننده تحريكات بافتي رحم مي‌باشد. پوست ريشه در درمان خونريزي قاعدگي دردناك، دانه‌ها در درمان اسهال خوني، تب دوره‌اي، و برگها در درمان التهاب مجاري گوارش مصرف مي‌شود. بصورت موضعي، برگها در درمان برفك، تاول، خون مردگي، زخم و تبخال مصرف مي‌شود. همچنين در آمنوره، ديس منوره، نامنظمي قاعدگي‌ها، تهوع، تب، سردرد، اسهال و اسهال خوني بعنوان اكسي توسيك، پس از زايمان، در درمان يورتريت، ناراحتي عصبي، كم شير بودن، متروراژي، منوراژي و آمنوره آتونيك، قاعدگي دردناك، در دوران كليماكتريك و بعنوان ضدباروري مردان تجويز مي‌شود (4).
آثار فارماكولوژيك مشاهده شده: داراي اثرات رهش هيستاميني در محيط خارج بدن مي‌باشد به نظر مي‌رسد emmenagogic، اكسي توسيك، ضدبارداري (مردان) باشد ولي هنوز تركيبات موثر آن بررسي نشده‌اند (4).
احتياط مصرف: پوست ريشه داراي خاصيت سمي مي‌باشد و بدون تجويز پزشك نبايد مصرف شود (3).
منع مصرف: در دوران بارداري مصرف نشود (5). تنها هنگام زايمان قابل استفاده است (5).
تركيبات شيميايي: سزكوئي ترپن، فلاونوئيد، روغن ثابت، سلولز، پروتئين، موم، پكتين (3، 6).
نحوه و ميزان مصرف: بصورت محدود از روغن آن استفاده مي‌شود (4).
مصرف غذايي: روغن دانه گياه مصرف غذايي دارد (5).
نام تجاري دارو ساخته شده از گياه: فرآورده دارويي ندارد.
منابع:
1- مظفريان، ولي الله. شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران. انتشارات فرهنگ معاصر، 1391
2- قهرمان، احمد. فلور ايران (جلد 18). موسسه تحقيقات جنگلها و مراتع، 1362: 2179
3- Anderw Chevallier. The Encyclopedia of Medicinal Plants. 1996: 216
4- Thomson PDR. PDR For Herbal Medicines. 3 rd edition. 2005: 509
5- Dent bown. Encyclopedia of Herbs and other uses. 1996: 290
6- Jean Bruneton. Pharmacognosy Phytochemistry Medicinal Plants. 1995: 66
-
توضیحات
-
دسته: معرفی گیاهان دارویی
-
بازدید: 3005
گلپر (1)
Heracleum persicum Desf. ex Fisch., C.A.Mey. & Avé-Lall.
Family: Apiaceae
Synonyms: Heracleum glabrescens Boiss. & Hohen.
English name: Persian cow - parsnip
ريخت شناسي گياه: گياهي كوهستاني دو ساله و يا سه ساله و يا پايا، ارتفاع 120-50 سانتيمتر. ساقه ايستاده، بسيار ضخيم، منشعب، داراي شاخه‌هاي منتهي به گل آذين چتري مركب وسيع و گسترده. برگها به رنگ سبز تيره، سطح زيرين فاقد كرك ولي در سطح زيرين پوشيده از كرك، پهنك بزرگ و گسترده، 1 يا 2 بار تقسيمات شانه‌اي عميق، گلها به رنگ سفيد. ميوه در سطح پشتي فشرده، مسطح، شامل حاشيه‌اي پهن با پره‌هاي نازك (2، 3).
محل رويش: ارتفاعات البرز در دره كرج، گچسر، ارتفاعات شميران، اوشان، طالقان، دماوند، پايين ارتفاعات دنا، آذربايجان، همدان و خوانسار مي‌رويد (2).
زمان برداشت قسمت مورد استفاده: برگهاي گلپر را در تابستان (موقعي كه كاملاً رسيده‌اند) و ميوه آن را در پاييز محصول برداري مي‌نمايند (4).
قسمت مورد استفاده: ميوه (5).
كاربرد درماني: میوه گل پر ضد تشنج و ضد درد است و برگ آن هضم کننده و آرام کننده است. در ایران میوه گل پر را کوبیده با اغذیه به عنوان بادشکن مصرف می کنند و برگ آن را هم ترشی می اندازند. در طب سنتی از این گیاه به عنوان ضد عفونی کننده دستگاه گوارش استفاده می شود. این گیاه دارای خواص آنتی اکسیدان، ضد التهاب و تقویت کننده فعالیت سیستم ایمنی می باشد. از خواص دیگر آن ضد دیابت، ضد چاقی، درمان اسهال ناشی از سرماخوردگی و افزایش دهنده شیر است. فروكومارين متوكسالين در درمان پسوريازيس كاربرد دارد (6).
آثار فارماكولوژيك مشاهده شده: احتمالاً خلط‌آور خفيف است، ولي بدليل عوارض فتوتوكسيك براي اين منظور كاربردي ندارد (6). ترکیبات موجود در این گیاه بر التهاب و همچنین سرطان مؤثر است. ترکیبات استات و کومارین های موجود در گلپر خواصی مشابه داروهای داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی دارند که توسط مکانیسم سیکلواکسیژنازها از سنتز پروستاگلاندین ها جلوگیری می کنند. استفاده از این گیاه به صورت مکمل همراه با داروی آتورواستاتین منجر به کاهش بسیار زیاد در غلظت کلسترول می شود و این به دلیل وجود فورانوکومارین ها و فلاونوئیدها می باشد که اثرات کاهنده لیپید دارند. این گیاه به دلیل اثرات آنتی اکسیدان می تواند رادیکال های آزاد مضر را خنثی کند و ترکیبات کومارینی و مشتقات آن به دلیل خواص فارماکولوژی زیاد باعث شده که گلپر ارزش دارویی بالایی داشته باشد. در پژوهش ها ثابت شده که ترکیب کومارینی به نام اسفوندین موجود در عصاره هیدروالکلی این گیاه باعث مهار بیان آنزیم سیکلواکسیژناز 2 القا شده به وسیله اینترلوکین- بتا (IL-IB) می شود. و از آن جا که این آنزیم نقش اساسی در ایجاد التهاب و درد دارد منجر به اثرات ضد التهابی و ضد دردی می گردد. از اثرات مهم دیگر دارویی آن، خاصیت آنتی توموری است که ناشی از ترکیب هگزیل استات و اکتیل بوتارات موجود در آن است (-107(
احتياط مصرف: مصرف مقادير زياد بدليل ايجاد طپش قلب ممنوع مي‌باشد (5). بدليل وجو فروكومارين، آثار فتوتوكسيك دارد (6).
منع مصرف: مصرف مقادیر زیاد این گیاه در اوایل بارداری به دلیل اثرات قاعده آور مجاز نمی باشد. مصرف آن در دوران شیردهی با احتیاط باشد.
تركيبات شيميايي: اسانس، فورانوكومارينها، كوئرستين (7).
نحوه و ميزان مصرف: در منابع ذكر نشده است.
مصرف غذايي: بعنوان ادويه مصرف مي‌شود (5).
نام تجاري دارو ساخته شده از گياه: فرآورده دارويي ندارد.
منابع:
1- مظفريان، ولي الله. شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران. انتشارات فرهنگ معاصر، 1391
2- قهرمان، احمد. فلور ايران (جلد 7). موسسه تحقيقات جنگلها و مراتع، 1362: 817
3- قهرمان، احمد. كورموفيتهاي ايران (سيستماتيك گياهي). جلد دوم. مركز نشر دانشگاهي، 1373: 774
4- صمصام شريعت، هادي. پرورش و تكثير گياهان دارويي. ماني، 1374: 386
5- زرگري، علي. گياهان دارويي.(جلد 2) موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، 1376: 619
6- Thomson PDR. PDR For Herbal Medicines. 3 rd edition. 2005: 436
7-Hajhashemi V, Sajjadi SE and Heshmati M.Anti-inflammatory and analgesic properties of Heracleum persicum essential oil and hydroalcoholic extract in animal models. J. Ethnopharmacol. 2009; 124: 475 - 80.
8-Souri E, Farsam H, Sarkheil P and Ebadi F.Antioxidant activity of some furanocoumarins isolated from Heracleum persicum.Pharmaceutical Biol. 2004; 6: 396 - 99.
9-Nazemi A. Hashemi M, Khatami Nejad M.R,Poorshamsian K. Consideration of antibacterial activity of Heracleum Persicum extracts, Medical Sciences Journal of Islamic Azad University 2005;15 (2): 91-94.
10-Firuzi O, Asadollahi M, Gholami M, Javidnia K. Composition and biological activities of essential oils from four Heracleum species. Food Chem. 2010; 122: 117 - 22.
-
توضیحات
-
دسته: معرفی گیاهان دارویی
-
بازدید: 3229
رازك (1)
Humulus lupulus L.
Family: Cannabaceae
Synonyms: Humulus cordifolius Miq., Humulus vulgaris Gilib.
English name: Hop, Wild hop, Common hop
ريخت شناسي گياه: گياه دو پايه، با دو شكل مختلف، علفي، پيچان. برگها پنجه‌اي، در حاشيه داراي بريدگيهاي سطحي يا دندانه‌دار. گلهاي نر بصورت سنبل گرزن يا خوشه گرزن، گلهاي ماده نيز مانند آنها بصورت سنبل گرزن مجتمع ولي شكل خاص آنها مخروطي و در محور آن برگه‌هايي شامل دو گل كناري يا دو گرزن داراي دو يا سه گل (2).
محل رويش: گلستان (بندر گز، گرگان، زرين گل)، مازندران (بين چالوس و تنكابن)، گيلان (بين رشت و لاهيجان، آستارا، رشت)، آذربايجان (ارسباران) پراكندگي دارد (3).
زمان برداشت قسمت مورد استفاده: در مرداد تا شهريور ماه از ساعات اوليه يعني 9 صبح جمع‌آوري مي‌گردد (4).
قسمت مورد استفاده: برگها و گلهاي مخروطي ماده (5).
كاربرد درماني: خواب آور، ضدباكتري موضعي و آرام بخش است. بطور سنتي در بيخوابي، دردهاي عصبي، سوء هاضمه، هيجان زدگي، التهاب مخاط روده بزرگ و بصورت موضعي براي زخمهاي پا بكار مي‌رود (6). اختلالات خلقي مانند اضطراب، هيجان، عصبانيت و بي‌قراري، اخلالات خواب مانند بيخوابي اشتهاآور و افزاينده ترشح شيره معده، در طب سنتي براي دردهاي عصبي، پرياپيسم، التهاب مخاط روده و سردردهاي تنشي و بصورت موضعي در زخم‌ها، التهاب‌هاي پوستي و زخم پا بكار مي‌رود (7).
آثار فارماكولوژيك مشاهده شده: رازك دارای اثر آرامبخش می باشد همچنین در بد خوابی عصبی و استرس ها استفاده می شود .به خصوص كه همراه اثرات خواب‌آور و آرام بخش، ضدباكتري، ضدقارچ، مدر، ضدتومور و فعاليت استروژني آن اثبات شده‌اند.
اثرات ضدباكتري: مي‌تواند مانع از رشد باكتري‌هاي گرم منفي و گرم مثبت شود.
اثرات ضدتومور: از طريق فعاليت استروژني مي‌تواند رشد تومور را متوقف كند.
اثر بر تحمل گلوكز: در موش‌هاي سالم تاثير چشمگيري داشته است.
اثرات استروژني: اين اثرات باعث شده است از آن در ساخت كرم‌هاي نرم كننده پوست استفاده شود.
فعاليت آنتي گنادو تروپيك: مهار افزايش استراديول و LH و در نتيجه كاهش پروژسترون (7) رازك به صورت دم كرده با مزه ی تلخ به عنوان مقوی معده ، محرك اشتها و افزایش ترشحات معده كاربرد دارد. اسید های تلخ آن شامل لوپولون و هومولون دارای خواص ضد میكروبی است . در طب عوام از دم كرده ی آن جهت درمان زخم معده و به عنوان ضد ورم مثانه استفاده می شود.
احتياط مصرف: در هنگام عصبانيت، حساسيت‌هاي تنفسي و پوستي، اختلالات قاعدگي، ممكن است سبب عوارض جانبي شود. در استفاده همزمان به همراه ساير داروهاي خواب آور، آنتي سايكوتيك‌ها،يا الكل، استفاده طولاني مدت ممكن است موجب سرگيجه، تغييرات شناختي و علايم يرقان خفيف شود (7). مصرف رازك ممكن است در بعضی افرادحساسیت پوستی ایجاد كند.علت آن مربوط به گرده های گیاه است.
منع مصرف: در دوران بارداري و شيردهي مصرف نشود (6). مصرف آن در زنان مبتلا به سرطان سينه داراي گيرنده استروژن مورد مناقشه و در برخي موارد ممنوع اعلام شده است. در افسردگي نيز ممنوع است (7).
تركيبات شيميايي: فلاونوئيد، اولئورزين، تانن، اسانس، آمينواسيد، اسيد فنليك، تركيبات استروژنيك، تركيبات تلخ (6).
نحوه و ميزان مصرف:
1- دم كرده: 1-5/0 گرم يا 2-1 گرم گل مخروطي ماده گياه خشك، بعنوان خواب‌آور بكار مي‌رود (6).
2- عصاره مائي: به نسبت 1:1 در الكل 45%، 2-5/0 ميلي‌ليتر ميل شود(6).
3- تنتور: به نسبت 5:1 در الكل 60%،2-1 ميلي‌ليتر ميل شود (6).
مصرف غذايي: بعنوان طعم دهنده غذايي بكار مي‌رود (6).
نام تجاري دارو ساخته شده از گياه:
Aust.: Zirkulin Beruhigungs – Tee; Ger.: Bonased-L; Lactidorm (8).
منابع:
1- مظفريان، ولي الله. شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران. انتشارات فرهنگ معاصر، 1391
2- قهرمان، احمد. كورموفيتهاي ايران (سيستماتيك گياهي). جلد اول. مركز نشر دانشگاهي، 1373: 225
3- ولنه ژان. مترجم امامي احمد، شمس اردكاني محمدرضا، نكوئي ناييني نسيم. گياه درماني: درمان بيماري‌ها توسط گياهان. انتشارات راه كمال، 1381: 155
4- صمصام شريعت، هادي. پرورش و تكثير گياهان دارويي. ماني، 1374: 257 و 258
5- Dent bown. Encyclopedia of Herbs and other uses. 1996: 294
6- Carol a. Newall, Linda a Anderson, J. danid philipson. Herbal Medicines. 1996: 162
7- Thomson PDR, PDR For Herbal Medicines, 3 rd edition, 2005, 439
8- Sean C Sweetman. Martindale: The complete drug reference. 2002: 1629
-
توضیحات
-
دسته: معرفی گیاهان دارویی
-
بازدید: 3104
گل راعی (1)
گل شهناز، هوفاريقون، گل چایی، گل هزارچشم، گل تره (2)
Hypericum perforatum L.
Family: Hypericaceae
Synonyms: Hypericum assurgens Peterm. ex Rouy, Hypericum perforatum var. lineolatum (Jord.) Hayek
English name: St. John's-wort, Perforated Hypericon, Common St. John's-wort
ريخت شناسي گياه: گياهي پايا، فاقد كرك، در پايه چوبي، طول 80 سانتيمتر. ساقه ايستاده، در پايين چوبي، برگها تخم مرغي، دراز پهن، يا خطي در سطح زيرين كم رنگ، شامل نقاط شفاف سوراخ مانند با حاشيه‌اي سياه. داراي گلهاي زرد درخشان، نسبتاً بزرگ، مجتمع در گل آذين وسيع پانيكولي (2).
محل رويش: در تهران واطراف، دشت كرج، دره چالوس، لاهيجان، تالش، بهشهر، اروميه، ديلمان، كوه الوند، نهاوند، بروجرد پراكندگي دارد (3).
زمان برداشت قسمت مورد استفاده: سرشاخه‌هاي گلدار از خرداد تا تير ماه جمع‌آوري مي‌گردد (3).
قسمت مورد استفاده: سرشاخه‌هاي گلدار گياه (4).
كاربرد درماني: اضطراب، خلق افسرده، التهاب پوست، تروماهاي غير نافذ در پوست – زخم‌ها و سوختگي‌ها، بيماريهاي رواني، خلق پايين و خستگي‌هاي عصبي، ضد كرم، برونشيت، آسم، بيماري كيسه صفرا، گاستريت، اسهال، شب ادراري، نقرس، روماتيسم، سوء هاضمه، درد عضلاني و التهاب لوزه (5).
آثار فارماكولوژيك مشاهده شده: فلاونوئیدهای موجود در این گیاه (کوئرسیتین ، آمنتوفلاون ) همراه با پسودوهیپریسین و هایپرفورین ترکیبات اصلی ضد التهاب در گیاه گل راعی هستند. این ترکیبات مهار تولید واسطه های پیش التهابی نظیر پروستاگلاندین ، فاکتور نکروز دهنده ی تومور آلفا و اینترلوکین را از خود نشان می دهند. هایپرفورین یک مهارکننده ی دو منظوره سیکلواکسیژناز – 1 و 5 – لیپوکسیژناز عمل می کند (6). این گیاه می تواند به عنوان یک داروی خانگی محبوب در بهبود جراحات ، سوختگی های سطحی و همچنین زخم های داخل معده به کار رود (7). هایپیران از جمله داروهای گیاهی است که خواص ضد افسردگی دارد. این دارو از عصاره ی هیدروالکلی گل راعی به دست می آید و حاوی 25/0 میلی گرم هایپریکوم است. هایپریکوم به دلیل داشتن هایپریسین و فلاونوئیدها دارای اثرات آرامبخش ، مسکن و ضد التهاب می باشد. مکانیسم عمل هایپیران در درمان افسردگی از طریق ایجاد وقفه در بازجذب سروتونین و آزادسازی دوپامین صورت می گیرد (9، 8). در واقع هایپیران از طریق مهار آنزیم منوآمین اکسیداز موجب بروز اثر ضد افسردگی می گردد. از این رو نحوه ی عمل هایپیران بر روی افسردگی را مشابه فلوکسیتین می دانند (10).
احتياط مصرف: عوارض گوارشي، احساس پري يا يبوست، حساسيت به نور، ادم قلبي، بي قراري، پرادراري، سردرد، عود مانيا، هيپومانيا، اضطراب و اسكيزوفرني، افزايش مختصر TSH (5). مصرف این گیاه موجب حساسیت نوری در انسان می شود ، بنابراین در صورت مصرف زیاد گل راعی و یا داروهای مشتق شده از آن باید از قرار گرفتن در معرض نور شدید آفتاب خودداری شود.بنابراین مصرف همزمان این گیاه با داروهایی که توانایی ایجاد این حالت را دارند مثل امپرازول ، پیروکسیکام ، فنوتیازین ها ، سولفونامیدها و تتراسایکلین زمینه ی ایجاد این حساسیت را بیشتر می کند . و افرادی که به طور همزمان این دو گروه دارو را با هم مصرف می کنند به مدت طولانی در معرض نور خورشید نباید قرار بگیرند.
منع مصرف: مصرف در دوران بارداري و شيردهي، سابقه حساسيت به نور يا حساسيت به اين گياه توصيه نمي‌شود (5).
تركيبات شيميايي: اسانس، تركيبات آنتراكينوني، فلاونوئيد (4، 6).
نحوه و ميزان مصرف:
1- جوشانده: 4-2 گرم گياه خشك سه بار در روز ميل شود (4).
2- عصاره مائي: به نسبت 1:1 در الكل 25%، 4-2 ميلي‌ليتر سه بار در روز ميل شود (4).
3- تنتور: به نسبت 1:10 در الكل 45%، 4-2 ميلي‌ليتر، سه بار در روز ميل شود (4).
مصرف غذايي: بعنوان طعم دهنده غذايي بكار مي‌رود (4).
نام تجاري داروي موجود در ايران: فرآورده‌هاي تركيبي پروفوران، هايپيران (11).
نام تجاري دارو ساخته شده از گياه:
Ger.: Aristo; Aristoforat; Hyperforat; UK.: Kira (12).
منابع:
1- مظفريان، ولي الله. شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران. انتشارات فرهنگ معاصر، 1391
2- قهرمان، احمد. فلور ايران (جلد 3). موسسه تحقيقات جنگلها و مراتع، 1362: 113
3- صمصام شريعت، هادي. پرورش و تكثير گياهان دارويي. ماني، 1374: 329
4- Carol a. Newall, Linda a Anderson, J. danid philipson. Herbal Medicines. 1996: 250
5- Thomson PDR. PDR For Herbal Medicines. 3 rd edition. 2005: 767
6-Albert, D., Zündorf, I., Dingermann, T., Müller,W.E., Steinhilber, D., Werz, O. Hyperforin is a dual inhibitor of cyclooxygenase-1 and 5-lipoxygenase. 2002. Biochemical pharmacology. 64(12): p. 1767-1775.
7- Süntar, I., Akkol E.K., Keleş, H., Oktem. A., Can K.H., Yeşilada E. A novel wound healing ointment: a formulation of Hypericum perforatum oil and sage and oregano essential oils based on traditional Turkish knowledge. 2011.Journal of Ethnopharmacology. 134(1): p. 89-96.
8-Rush AJ, Trivedi MH, Wisniewski SR, Stewart JW, Nierenberg AA, Thase ME, et al. Bupropion-SR, sertraline, or venlafaxine-XR after failure of SSRIs for depression. N Engl J Med 2006; 354(12): 1231-42.
9. Lustman PJ, Freedland KE, Griffith LS, Clouse RE. Fluoxetine for depression in diabetes: a randomized doubleblind placebo-controlled trial. Diabetes Care 2000; 23(5): 618-23.
10-Sewitch MJ, Blais R, Rahme E, Bexton B, Galarneau S. Pharmacologic response to depressive disorders among adolescents. Psychiatr Serv 2005; 56(9): 1089-97.
11- اداره كل نظارت بر امور دارو و مواد مخدر وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكي. اطلاعات و كاربرد داروهاي گياهي رسمي ايران. شركت داروگستر رازي، 1380: 164-64
12- Sean C Sweetman. Martindale: The complete drug reference. 2002: 290
-
توضیحات
-
دسته: معرفی گیاهان دارویی
-
بازدید: 3198
Hyssopus officinalis L.
زوفا
زوفا (1)
Hyssopus officinalis L.
Family: Lamiaceae
Synonyms: Hyssopus alopecuroides Fisch. ex Benth., Hyssopus altissimus Mill.
English name: Hyssop
ريخت شناسي گياه: گياه پايا، قاعده و بن چوبي به رنگ سبز، ايستاده ارتفاع 40-30 سانتيمتر. ساقه‌ها متعدد، ايستاده يا خيزان و چهار گوش، ساده بدون انشعاب، در بخش فوقاني داراي شاخه‌هاي متعدد پانيكول شكل. برگها خطي باريك، گسترده، نوك تيز تقريباً بدون دمبرگ، منقوط، داراي نوك كوتاه، كركينه پوش و خزي، دمبرگ مياني برجسته، برگهاي فوقاني و برگهاي بخش گلدار بسيار كوتاه و تقريباً هم قد كاسه. گلها به رنگ آبي متمايل به بنفش، مجتمع در سنبله‌هاي انتهايي، داراي چرخه‌هاي نزديك به هم و متراكم (2).
محل رويش: در زنو، پل زنگوله، كلاردشت نزديك رودبارك، كوه نيزوا بين سرتنگ و كنگلو، خلخال، تهران، اطراف كوه دشته و آزادبر نزديك كرج مي‌رويد (2).
زمان برداشت قسمت مورد استفاده: سرشاخه‌هاي گلدار به هنگام گلدهي در طول خرداد و تير ماه جمع‌آوري مي‌گردد (3).
قسمت مورد استفاده: سرشاخه‌هاي گلدار (4).
كاربرد درماني: افزايش جريان خون، بهبود بيماريهاي روده‌اي، بيماريهاي مجاري تنفسي و سرماخوردگي (5).
آثار فارماكولوژيك مشاهده شده: اسانس اين گياه خواص ضدميكروبي دارد. عصاره برگها نيز اثرات ضدميكروبي، ضدويروسي (هرپس سيمپلكس) و مختصري ضداسپاسم دارد (5).
احتياط مصرف: این گیاه به دلیل علائم شبیه صرع و ایجاد تشنج در مداوای بیماران عصبی مزاج منع مصرف دارد. افرادی که کبد حساسی دارند از مصرف آن خودداری کنند. (5).
منع مصرف: خانم‌های باردار و شیرده استفاده نکنند (5).
تركيبات شيميايي: ترپن، اسانس، فلاونوئيد، رزمارينيك اسيد، تانن، رزين، مواد تلخ (4، 6).
نحوه و ميزان مصرف:
1- چاي: 2-1 قاشق مرباخوري گياه خشك شده، در 1 فنجان آب جوش براي مدت 15-10 دقيقه دم كرده و ميل شود. براي سرفه 3 بار در روز نوشيده شود. براي گلو درد سه بار در روز غرغره شود (7).
2- تنتور: 4-1 ميلي‌ليتر سه بار در روز خوراكي ميل شود (7).
مصرف غذايي: بعنوان طعم دهنده در نوشابه‌ها بكار مي‌رود (4).
نام تجاري دارو ساخته شده از گياه: فرآورده دارويي ندارد.
منابع:
1- مظفريان، ولي الله. شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران. انتشارات فرهنگ معاصر، 1391
2- قهرمان، احمد. فلور ايران (جلد 15). موسسه تحقيقات جنگلها و مراتع، 1362: 1798
3- صمصام شريعت، هادي. پرورش و تكثير گياهان دارويي. ماني، 1374: 268
4- Anderw Chevallier. The Encyclopedia of Medicinal Plants. 1996: 220
5- Thomson PDR. PDR For Herbal Medicines. 3 rd edition. 2005: 454
6- Jean Bruneton. Pharmacognosy Phytochemistry Medicinal Plants. 1995: 428
7- Fetrow CW, Avila Juan R. Professional's Handbook of Complementary & Alternative Medicines. Springhouse: Springhouse. 2001: 407
-
توضیحات
-
دسته: معرفی گیاهان دارویی
-
بازدید: 3027
اورس (1)
پیرو، اربس، سرو كوهي، لميير (2)
Juniperus communis L.
Family: Cupressaceae
Synonyms: Juniperus albanica Pénzes, Juniperus dealbata Loudon
English name: Common juniper, Juniper
ريخت شناسي گياه: درختچه يا نيمه درختچه، بسيار كوتاه و پست، ارتفاع 100-30 سانتيمتر. داراي ساقه خوابيده با شاخه‌هاي گسترده، آويخته، پخش. برگها راست و روي هم خوابيده، كوتاه، عريض و خيلي ضخيم. گل دو پايه، مجتمع در مخروط يا سنبله‌هاي دم گربه‌اي كوتاه، تك جنس، نرها كروي يا تخم مرغي، ماده‌ها متشكل از فلسهاي متعدد. ميوه رسيده آبي متمايل به سياه، نسبتاً كوچك (2).
محل رويش: در گلستان (علي آبادكتول، جنگل گلستان، خوش ييلاق)، مازندران (جواهرده، دره چالوس، سياه بيشه، شوراب به گروك، پل سفيد، جاده هراز)، گيلان، آذربايجان (كوه گلي داغ)، سمنان، تهران (21 كيلومتري شرق فيروزكوه) پراكنش دارد (3).
زمان برداشت قسمت مورد استفاده: ميوه در پاييز جمع‌آوري مي‌شود (4).
قسمت مورد استفاده: برگ، ميوه، پوست (3).
كاربرد درماني: مدر، ضدعفوني كننده، بادشكن و ضدروماتيسم مي‌باشد. در طب سنتي براي تورم مثانه و كوليك و بصورت موضعي استفاده مي‌شود (5). همچنين در درمان اختلالات گوارشي و سوء هاضمه، آرتريت روماتوئيد، تنظيم قاعدگي، بهبود درد قاعدگي، نقرس، عفونت‌هاي دستگاه ادراري تحتاني، آرتريوسكلروز، برونشيت و ديابت شيرين. بصورت جويدني براي رفع بوي بد دهان مصرف مي‌شود (6).
آثار فارماكولوژيك مشاهده شده: ضدالتهاب، مدر، هضم كننده، در آرتريت بدليل مهار سيكلواكسيژناز موثر است، در درمان عفونت‌هاي مزمن كليه و مجاري ادرار و عفونت‌هاي هرپس وآنفلوانزا، كاهش فشار خون و تنظيم قند خون و ضد ويروس (6).
احتياط مصرف: افزايش قند خون در ديابت شيرين، هيپوكالمي در مصارف طولاني مدت، زخمهاي پوستي وسيع، بيماريهاي تبدار، نارسايي قلبي، هيپرتوني، تحريك چشم و التهاب ملتحمه چشم، آسيب كليوي در دوزهاي بالا يا مصرف طولاني (6).
منع مصرف: در زنان باردار و شیرده (5)، مصرف میوه و فرآورده های این درختچه، در مواردی که التهاب در کلیه و محاری ادرار موجود باشد باید منع گردد. (6).
تركيبات شيميايي: اسانس (ميرسن، آلفا و بتا پينن)، تانن، دي ترپن، ساكاريد، رزين، ويتامين C، فلاونوئيد، اسيد (اسيدهاي دي ترپني، گلوكورونيك) (4، 5).
نحوه و ميزان مصرف:
1- دم كرده: 100 ميلي‌ليتر ميوه خشك رسيده به نسبت 20:1 در آب جوش، سه بار در روز ميل شود (5).
2- ميوه: 2-1 گرم سه بار در روز ميل شود (5).
3- عصاره مائي: به نسبت 1:1 در الكل 45%، 4-2 ميلي‌ليتر سه بار در روز ميل شود (5).
4- تنتور: به نسبت 5:1 در الكل 45%، 2-1 ميلي‌ليتر سه بار در روز ميل شود (5).
5- روغن: به نسبت 5:1 در الكل 45%، 2/0-03/0 ميلي‌ليتر سه بار در روز ميل شود (5).
مصرف غذايي: مقادير مجاز آن بعنوان طعم دهنده استفاده مي‌شود (5).
نام تجاري دارو ساخته شده از گياه:
Ger.: Kneipp Wacholderbeer – Pflanzensaft (7).
منابع:
1- مظفريان، ولي الله. شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران. انتشارات فرهنگ معاصر، 1391
2- قهرمان، احمد. فلور ايران (جلد 6). موسسه تحقيقات جنگلها و مراتع، 1362: 697
3- امامي، احمد. شمس اردكاني، محمد رضا. مهرگان، ايرج. فرهنگ مصور گياهان دارويي. مركز تحقيقات طب سنتي و مفردات پزشكي . دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي، 1383: 164
4- Anderw Chevallier. The Encyclopedia of Medicinal Plants. 1996: 223
5- Carol a. Newall, Linda a Anderson, J. danid philipson. Herbal Medicines. 1996: 176
6- Thomson PDR. PDR For Herbal Medicines. 3 rd edition. 2005: 477
7- Sean C Sweetman. Martindale: The complete drug reference. 2002: 1625
-
توضیحات
-
دسته: معرفی گیاهان دارویی
-
بازدید: 3127
گزنه سا، گزنه سفید (1)
کر گزنا
Lamium album L.
Family: Lamiaceae
Synonyms: Lamium album subsp. Album, Lamium hyrcanicum A.P.Khokhr.
English name: White dead nettle, White archangel
ريخت شناسي گياه: گياه علفي، پايا، ارتفاع 65-15 سانتيمتر ساقه راست يا كمي خميده، چهار گوش. برگها متقابل، قلبي شكل. گلها بصورت دسته‌هاي 10-4 تايي، به رنگ سفيد و يا مايل به زرد (2).
محل رويش: در گلستان (بندر گز)، گيلان (بين انزلي و رشت، اسالم، بين اسالم و خلخال)، مازندران (زيرآب، اديم، قائم شهر، بين چالوس و تنكابن، پل زنگوله)، آذربايجان (ماكو، سبلان، كندوجان)، كردستان (بين سنندج و سقز)، مركزي (كوه سفيدخانه، تفرش) و فارس پراكندگي دارد (3).
زمان برداشت قسمت مورد استفاده: جمع‌آوري سرشاخه‌هاي گلدار گياه بايد در آغاز دوره گلدهي ولي گلهاي آن بعد از شكفتن كامل بايستي صورت گيرد (2).
قسمت مورد استفاده: سرشاخه گلدار (4).
كاربرد درماني: براي درمان التهاب پوست، سرفه، برونشيت، التهاب دهان و حلق، التهاب دستگاه تنفسي فوقاني و دستگاه گوارش مانند گاستريت، نفخ، لوكوره (ترشح از واژن)، دوران كليماكتريك، بيماريهاي اوروژنيتال، براي درمان شكستگي‌ها، كاربنكل (دمل پوستي) كمر درد و التهاب زخم‌ها بكار مي‌رود (5).
آثار فارماكولوژيك مشاهده شده: بدليل وجود موسين و ساپونين خلط‌آور است (5).
احتياط و منع مصرف: عوارض جانبي خاصي در مصرف بجاي آن وجود ندارد (5).
تركيبات شيميايي: ساپونين، فلاوون، موسيلاژ، تانن، ساكاريد، ايريدوئيد (6).
نحوه و ميزان مصرف:
1- دم كرده: 1 قاشق مرباخوري برگهاي خرد شده يا گلها در يك فنجان آب، اندكي جوشانده شده، سپس 10 دقيقه دم گردد و 2 يا 3 فنجان در روز بين هر وعده غذا مصرف شود (7).
2- الكلاتور: 2 تا 4 قاشق مرباخوري در روز (تنتور گزنه سفيد 100 گرم، شربت ساده 50 گرم، آب 25 گرم) (7).
مصرف غذايي: مصرف غذايي ندارد.
نام تجاري دارو ساخته شده از گياه: فرآورده دارويي ندارد.
منابع:
1- مظفريان، ولي الله. شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران. انتشارات فرهنگ معاصر، 1391
2- زرگري، علي. گياهان دارويي.(جلد 4) موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، 1376: 95
3- امامي، احمد. شمس اردكاني، محمد رضا. مهرگان، ايرج. فرهنگ مصور گياهان دارويي. مركز تحقيقات طب سنتي و مفردات پزشكي . دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي، 1383: 168
4- Penelope ody: The herbs society's Complete Medicinal Herbal. 1995: 182
5- Thomson PDR. PDR For Herbal Medicines. 3 rd edition. 2005: 874
6- Jean Bruneton. Pharmacognosy Phytochemistry Medicinal Plants. 1995: 481
7- ولنه ژان. مترجم امامي احمد، شمس اردكاني محمدرضا، نكوئي ناييني نسيم. گياه درماني: درمان بيماري‌ها توسط گياهان، انتشارات راه كمال، 1381: 80-379
