توضیحات

دسته: معرفی گیاهان دارویی

بازدید: 3383

گون (1)

Astragalus spp.

Family: Fabaceae (Papilionaceae)

English name: astragal, Feal broom, Locoweed  (2)

ريخت شناسي گياه: گياهي علفي يا درختچه‌اي است. برگها مركب تك شانه‌اي باريك يا داراي چند جفت برگچه، معمولاً كامل با دمبرگ غير منتهي به پيچك مي‌باشند. از با ارزش ترين جنسهاي گون subgenus Tragacanth مي‌باشد كه در برگيرنده گون‌هاي تيغي و توليد كننده كتيرا است. كتيرا صمغ طبيعي تراوش شده يا بدست آمده از گونه‌هاي مختلف گون مي‌باشد كه بوسيله بريدگي در قسمت تنه و شاخه گياه بدست مي‌آيد. كتيرا معمولاً نازك، پهن، مسطح، كم و بيش انحنادار و نواري شكل، به رنگهاي سفيد يا زرد كم رنگ، شفاف و بدون مزه مي‌باشد (1، 2).

اين جنس در ايران 800 گونه گياهي دارد كه از گونه‌هاي مختلف اين گياه در ايران استفاده سنتي به عمل مي‌آيد (1).

محل رويش: گونه‌هاي مولد كتيرا بيشتر در مناطق گرم و اراضي خشك و باير و كوهستاني مي‌رويند. بهترين نمونه كتيرا كه ارزش اقتصادي دارد از جنوب آسيا بخصوص ايران بدست مي‌آيد. اين گياه معمولاً در مناطق كوهستاني زاگرس از غرب اروميه تا زرد كوه و سبز كوه بختياري پراكندگي دارد (1، 2).

زمان برداشت قسمت مورد استفاده: در گونه A. gossypinus Fisch.، كتيرا در نيمه دوم تابستان از گياهان دو ساله برداشت مي‌شود (3).

قسمت مورد استفاده: گم (Gum) (2).

كاربرد درماني: تقويت كننده بدن و انرژي زا مي‌باشد (2).

آثار فارماكولوژيك مشاهده شده: ريشه گون ممكن است در بيماران مبتلا به نفروپاتي غشايي ايديوپاتيك مفيد باشد (4). ريشه گون بر پيشرفت بيماري كليه ناشي از ديابت اثر پيشگيري كننده و درماني دارد (5).

احتياط مصرف: مصرف خوراكي اين گياه گاهي اوقات حساسيت‌هاي شديد ايجاد مي‌نمايد و همچنين در اثر مصرف خارجي آن بروز درماتيت تماسي گزارش شده است (2).

منع مصرف: مطلبي يافت نشد.

تركيبات شيميايي: مواد معدني، ساكاريد (6).

نحوه و ميزان مصرف: از ريشه خشك شده 6-2 گرم و از عصاره آبي آن 12-4 ميلي‌ليتر روزانه ميل شود (7).

مصرف غذايي: گم گياه بعنوان عامل تثبيت كننده و قوام دهنده در صنايع غذايي بكار ميرود (2).

نام تجاري دارو ساخته شده از گياه:

Switz.: Tender wet; Uk.: Keltrol (2).

منابع:

1- مظفريان، ولي الله. شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران. انتشارات فرهنگ معاصر، 1391

2- Royal Pharmaceutical Society. Martindale, The Extra Pharmacopoeia. 2002: 1504

3- زرگري، علي. گياهان دارويي. (جلد 1). موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، 1360: 9-447

4- Am J Kidney Dis. 2007; 50 (6): 1028-32

5- J Ethnopharmacol. 2007; 114 (3): 387-92

6- Jean Bruneton. Pharmacognosy Phytochemistry Medicinal Plants. 1995: 89

7- Bette Lagow . PDR for Herbal Medicines. 2004: 57

توضیحات

دسته: معرفی گیاهان دارویی

بازدید: 3611

شابيزك (1)

شاهبيزك، بلادن

Atropa belladonna L.

Family: Solanaceae

English name: Black cherry, Deadly nightshade, Belladonna

ريخت شناسي گياه: گياهي چند ساله به طول 5/1 متر با برگهاي منفرد، تخم مرغي كامل، با دمبرگ كوتاه مي‌باشد. گل آذين اين گياه گرزن يك‌سويه، گلها به رنگ زرد يا مايل به ارغواني و ميوه‌ها سته و كروي به رنگ بنفش مايل به سياه مي‌باشند (2، 3).

محل رويش: در گيلان (اسالم، بين اسالم و خلخال، 20-10 كيلومتري غرب آستارا)، مازندران (پل سفيد، تنكابن، نوشهر، ‌رامسر، چالوس، 18 كيلومتري رامسر، رودبار) و گرگان پراكندگي دارد (4).

زمان برداشت قسمت مورد استفاده: برگها در ارديبهشت و تير ماه جمع‌آوري مي‌گردند (5).

قسمت مورد استفاده: سرشاخه‌هاي گلدار گياه،‌ ريشه (6).

كاربرد درماني: در درمان كوليك صفراوي، گوارشي و زخم معده و جلوگيري از آنفلوآنزا به همراه ملين‌ها مصرف مي‌شود. تنتور گياه براي درمان شب ادراري بكار مي‌رود. آرامبخش، ضدگرفتگي عضلاني، معرق، مدر، مخدر، براي درمان بيماري پاركينسون، تب بر، مسكن، گشاد كننده مردمك چشم و ضدآسم مي‌باشد (6، 7).

آثار فارماكولوژيك مشاهده شده: بواسطه حضور آلكالوئيدهاي موجود در گياه، تماس مستقيم سبب اتساع مردمك چشم مي‌شود (8). اين گياه گاهي اوقات باعث مسموميت در انسان شده است (9).

احتياط مصرف: شيره و ميوه گياه باعث حساسيت پوستي، تاول، كورك و بثورات جلدي مي‌شوند (7).

منع مصرف: بعلت اثر مخدر بايد توسط متخصص تجويز گردد (10).

تركيبات شيميايي: آلكالوئيد (هيوسيامين و آتروپين)، فلاونوئيد، كومارين، بازهاي فرار (نيكوتين) (2، 6).

نحوه و ميزان مصرف: بصورت قرص، شربت، پودر، قطره و ... وجود دارد. پودر آن (استاندارد شده بر اساس آلكالوئيدهاي تام به ميزان 28/0 تا 32/0 درصد) تك دوز به ميزان 05/0 تا 1/0 گرم ميل شود (11).

مصرف غذايي: كاربرد غذايي ندارد.

نام تجاري دارو ساخته شده از گياه:

Ger.: Belladonnysat Burger; USA.: Bellafoline  (6).

منابع:

1- مظفريان، ولي الله. شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران. انتشارات فرهنگ معاصر، 1391

2- Anderw Chevallier. The Encyclopedia of Medicinal Plants. 1996: 66

3- قهرمان، احمد. كورموفيتهاي ايران (سيستماتيك گياهي). جلد سوم. مركز نشر دانشگاهي، 1373: 212

4- امامي، احمد. شمس اردكاني، محمد رضا. مهرگان، ايرج. فرهنگ مصور گياهان دارويي. مركز تحقيقات طب سنتي و مفردات پزشكي . دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي، 1383: 51

5- صمصام شريعت، هادي. پرورش و تكثير گياهان دارويي. ماني، 1374: 316

6- Royal Pharmaceutical Society. Martindale, The Extra Pharmacopoeia. 1996: 493

7- James A. Duke. CRC Handbook of Medicinal Herbs 1989: 73

8- Fortschr Ophthalmol 1991; 88 (5): 588-91

9- Hum EXP Toxicol. 2003; 22 (12): 665-8

10- John B. Lust. The Herb Book. 1974: 110

11- Bette Lagow. PDR for Herbal medicines. 2004: 71

توضیحات

دسته: معرفی گیاهان دارویی

بازدید: 3558

جو دو سر، یولاف (1)

Avena sativa L.

Family: Poaceae

Synonyms: Avena byzantina

English name: Common Oat, Oat, Oats, Woats

ريخت شناسي گياه: گياهي است علفي، يكساله به ارتفاع 1 متر كه ساقه آن راست و توخالي مي‌باشد. برگها نواري شكل و دانه‌ها كوچك ميخي شكل مي‌باشند (1، 2).

محل رويش: در مركزي و اراك،‌ لرستان (دورود)،‌ خوزستان (پل خيرآباد، 27 كيلومتري شمال شرق هفتگل)،‌ فارس (چقاخور) به صورت كاشته شده وجود دارد (3).

زمان برداشت قسمت مورد استفاده: در اواخر تابستان جمع‌آوري مي‌شود (2).

قسمت مورد استفاده: ساقه خشك شده،‌ دانه (2، 5).

كاربرد درماني: جودوسر حاوی نشاسته، پلی ساکاریدهای محلول، بتاگلوکان ها، مواد پروتئیک شامل کلیارین و آونین، ساپونین های استروئیدی شامل آواناکوزیدهای A و B و استرول ها شامل بتاسیتوسترول و غیره. یک گزارش علمی نشان می‌دهد که جو دو سر ممکن است میل به سیگار را کاهش دهد. به علت وجود ساپونین و مواد موثره پاک کننده به عنوان از بین برنده چربی مو در شامپوها قابل استفاده است. موثر در افسردگي و علائم ناشي از كمبود هورمون‌هاي تيروئيد و استروژن مي‌باشد. در درمان بيماري‌هاي دژنراتيو مانند مولتيپل اسكلروزيس و سرماخوردگي (بخصوص راجعه و يا پايدار)، جهت كاهش كلسترول خون، تحريك ترشح عروق و بعنوان آنتي تروميوتيك كاربرد دارد. در هوميوپاتي مصرف مي‌شود. همچنين عصاره و تنتور آن در درمان وابستگي دارويي بكار مي‌رود (5، 6).

آثار فارماكولوژيك مشاهده شده: موسیلاژ و پکتین موجود در جودوسر دارای اثر بارز نرم کننده و ضد اسپاسم بوده و حرکات دودی روده ها را افزایش می دهد. اثرات خواب آوري دارد (6). خوردن بتاگلوكان حاصل از جو دو سر موجب كاهش وزن و كلسترول خون در بيماران چاق مبتلا به هيپركلسترولمي شده است (7).

احتياط مصرف: روغن گياه در بيماران كوليك نبايد مصرف نشود (2، 5).

منع مصرف: مطلبي يافت نشد.

تركيبات شيميايي: ساپونين، آلكالوئيد،‌استرول، فلاونوئيد، ‌اسيد سيليسيك، پروتئين (گلوتن)، ويتامين (گروه B)، مواد معدني (كلسيم)، نشاسته (2).

نحوه و ميزان مصرف: 3 گرم از پودر گياه در 250 ميلي‌ليتر آب جوش ريخته شده و پس از سرد شدن ميل شود (8).

مصرف غذايي: از دانه آن براي پخت نان استفاده مي‌شود (4).

نام تجاري دارو ساخته شده از گياه:

Fr.: Aveeno preparations, Enulave, Sensifluid; UK.: Aveeno preparations;

USA.: Acti Bath (5).

منابع:

1- مظفريان، ولي الله. شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران. انتشارات فرهنگ معاصر، 1391

2- Anderw Chevallier. The Encyclopedia of Medicinal Plants. 1996: 172

3- قهرمان، احمد. كورموفيتهاي ايران (سيستماتيك گياهي). جلد سوم. مركز نشر دانشگاهي، 1373: 125

4- امامي، احمد. شمس اردكاني، محمد رضا. مهرگان، ايرج. فرهنگ مصور گياهان دارويي. مركز تحقيقات طب سنتي و مفردات پزشكي . دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي، 1383: 52

5- Penelope ody: The herbs society's Complete Medicinal Herbal. 1995: 40

6- Royal Pharmaceutical Society. Martindale, The Extra Pharmacopoeia. 2002: 1583

7- Am J ther. 2007; 14 (2): 203-12

8- Bette Lagow . PDR for Herbal Medicines. 2004: 601

توضیحات

دسته: معرفی گیاهان دارویی

بازدید: 3281

گل گاوزبان اروپايي (1)

Borago officinalis L.

Family: Boraginaceae

Synonyms: Borago hortensis L.

English name: Borage, Commone Borage, Ox-tongue

ريخت شناسي گياه: گياه پرزدار، يكساله به ارتفاع 60 سانتيمتر مي‌باشند. ساقه‌ها نرم و آبدار، برگهاي آن بزرگ كه از پايه به ساقه چسبيده و گلها آبي رنگ هستند (2).

محل رويش: بصورت كاشته شده در ايران موجود مي‌باشد (1).

زمان برداشت قسمت مورد استفاده: اواخر خرداد هنگامي كه بوته‌ها شروع به گلدهي كردند (قبل از تشكيل بذر) برداشت آن انجام مي‌شود (3).

قسمت مورد استفاده: سرشاخه‌هاي گلدار (4).

كاربرد درماني: دانه‌هاي آن دردرمان اگزما، روماتيسم و درمان سندروم روده تحريك پذير و تنظيم سيكل قاعدگي مصرف مي‌شود. همچنين معرق، خلط آور، مقوي، ضدالتهاب، افزايش دهنده ترشح شير، تب بر، ضدسرفه و ضدافسردگي مي‌باشد (4، 5).

آثار فارماكولوژيك مشاهده شده: بر سيستم قلب و عروق از طريق كاهش فشار خون سيستوليك و كاهش ضربان قلب موثر است (4). خواص ضداسپاسم گشاد كننده برونش،‌ گشاد كننده رگ و كاهنده ضربان قلب گياه احتمالاً به علت اثر كلسيم آنتاگونيستي آن است (6).

احتياط مصرف: آلكالوئيدهاي اشباع نشده پيروليزيدين آن در انسان و حيوان سميت كبدي ايجاد مي‌كند (4).

منع مصرف: در دوران شيردهي و بارداري مصرف نشود (4).

تركيبات شيميايي: موسيلاژ، آلكالوئيدهاي پيروليزيديني، تانن، اسيدهاي چرب غير اشباع،‌ موسيلاژ (2، 7).

نحوه و ميزان مصرف:

1- دم كرده: 5 گرم گياه خشك در يك فنجان آب جوشيده، سه بار در روز ميل شود.

2- تنتور: 4-1 ميلي‌ليتر سه بار در روز ميل شود (4).

مصرف غذايي: بصورت گياه تازه مصرف غذايي دارد (4).

نام تجاري دارو ساخته شده از گياه:

Fr.: Tisanes de 1' Abbe Hamon no 15 (8).

منابع:

1- مظفريان، ولي الله. شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران. انتشارات فرهنگ معاصر، 1391

2- Andrew Chevalier. The Encyclopedia of Medicinal Plants. 1996: 177

3- يزداني، داراب. شهنازي، سحر. سيفي، حامد. كاشت، داشت و برداشت گياهان دارويي. جهاددانشگاهي واحد شهيد بهشتي، 1383: 39

4- Carol a. Newall, Linda a Anderson, J. danid philipson. Herbal Medicines. 1996: 49

5- Penelope ody: The herbs society's Complete Medicinal Herbal. 1995: 41

6- J Ethnopharmacol. 2007; 114 (3): 393-9

7- Jean Bruneton. Pharmacognosy Phytochemistry Medicinal Plants. 1995: 680

8- Royal Pharmaceutical Society. Martindale, The Extra Pharmacopoeia. 2002: 1586

توضیحات

دسته: معرفی گیاهان دارویی

بازدید: 3414

كلزا (1)
Brassica napus L.

Family: Brassicaceae

Synonyms: Brassica campestris

English name: Winter rape, Rape, Colza

ريخت شناسي گياه: گياه يكساله يا دو ساله، به رنگ سبز با ارتفاع 150 سانتيمتر مي‌باشد. ريشه باريك و محكم و ساقه منفرد، منشعب با شاخه‌هاي ايستاده منتهي به گل آذين است. برگ‌هاي قاعده‌اي و بن رستها دمبرگدار و بدون كرك، برگهاي بالاي ساقه بدون دمبرگ كامل، پهن دراز يا پهن دراز – تخم مرغي مي‌باشند. گلها زرد رنگ تقريباً بزرگ، مجتمع در خوشه‌هاي ابتدا متراكم و ميوه‌ها خورجينك بدون دانه يا داراي فقط يك دانه مي‌باشند (2).

محل رويش: در هزار جريب، مازندارن، بين زاهدان و خاش پراكندگي دارد. همچنين در بيشتر قسمتهاي ايران بصورت كاشته شده موجود مي‌باشد (2).

زمان برداشت قسمت مورد استفاده: زماني عمل برداشت انجام مي‌شود كه رنگ بذرها از زرد به قهوه‌اي تغيير يابد (3).

قسمت مورد استفاده: دانه (4).

كاربرد درماني: روغن حاصل از دانه آن اثر نرم كننده و ملين دارد. در استعمال خارجي از قديم براي التيام زخمها بكار ‌رفته است. ريشه آن مدر، حل كننده املاح ادراري،‌ ضداسكوربوت و نرم كننده است. در دفع سنگ كليه، نقرس، التهاب مثانه و رفع چاقي موثر است. بصورت ضماد براي تسكين دردهاي مفصلي، نقرس، آبسه و سرمازدگي بكار مي‌رود (5).

آثار فارماكولوژيك مشاهده شده: باعث افزايش سنتز پروتئينهايي كه خاصيت ضدميكروبي دارند، مي‌گردد (6).

احتياط مصرف: روغن دانه گياه بسيار سمي است (3).

منع مصرف: روغن دانه گياه نبايد مصرف شود (3).

تركيبات شيميايي: گليسيريد (اروسيك اسيد)، اولئيك، لينولئيك و اسيدهاي چرب (3).

نحوه و ميزان مصرف: روغن آن بيشتر در صنايع غذايي كاربرد دارد (4).

مصرف غذايي: ريشه آن مصرف خوراكي دارد (4).

نام تجاري دارو ساخته شده از گياه: فرآورده دارويي ندارد.

منابع:

1- مظفريان، ولي الله. شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران. انتشارات فرهنگ معاصر، 1391

2- قهرمان، احمد. فلور ايران (جلد 15). موسسه تحقيقات جنگلها و مراتع، 1362: 1772

3- Brassica napus L. available from: URL  http://www.hort.purdue.edu/newcrop /duke_energy/Brassica _napus.htm

4- Royal Pharmaceutical Society. Martindale, The Extra Pharmacopoeia. 1996: 1

5- زرگري، علي. گياهان دارويي. (جلد 1). موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، 1376: 237 و 238

6- J Biol chem. 1999 Jul 23; 274 (3): 20925 – 30

توضیحات

دسته: معرفی گیاهان دارویی

بازدید: 3464

زيره ايراني (1، 2)

زيره كرماني

Bunium persicum (Boiss.) B. Fedtsch.

Family: Apiaceae

Synonyms: Carum persicum Boiss.

English name: Black Cumin,

ريخت شناسي گياه: گياهي پايا، بدون كرك، به ارتفاع 60-40 سانتيمتر مي‌باشد. ريشه‌ها غده‌اي و ساقه بدون كرك، منفرد و ايستاده است. برگهاي پاييني داراي دمبرگ بلند، تخم مرغي – مثلثي، 3 بار تقسيم شانه‌اي و برگهاي ساقه‌اي داراي غلاف كوتاه و دو بار تقسيم شانه‌اي مي‌باشند. گلها به رنگ سفيد، كوچك، مجتمع در چتري مركب و وسيع و ميوه‌ها فندقه در مقطع عرضي پنج ضلعي هستند (2).

محل رويش: در گنبد كاووس، بجنورد، مشهد، نيشابور، دامغان، سمنان، اصفهان، بين فسا و شيراز، پس قلعه تهران و هرمزگان پراكندگي دارد (2).

زمان برداشت قسمت مورد استفاده: ميوه‌هايش قبل از تابستان رسيده و جمع‌آوري مي‌گردد (3).

قسمت مورد استفاده: ميوه (3).

كاربرد درماني: بادشكن و هضم كننده غذا است. براي تقويت دستگاه گوارش و مداواي دل پيچه نوزادان استفاده مي‌شود (3).

آثار فارماكولوژيك مشاهده شده: اسانس گياه بر فعاليت آنزيمهاي خون،‌ كبد،‌ پانكراس و روند متابوليسم اثر دارد (4). اين گياه اثرات ضدقارچ (5) و آنتاگونيست گيرنده‌هاي هيستاميني H₁ دارد (6).

احتياط مصرف: مطلبي يافت نشد.

منع مصرف: مطلبي يافت نشد.

تركيبات شيميايي: اسانس، روغن ثابت (3، 7).

نحوه و ميزان مصرف: 2 تا 4 گرم بصورت دم كرده مصرف مي‌شود (8).

مصرف غذايي: به عنوان ادويه و چاشني مصرف مي‌شود (5).

نام تجاري دارو ساخته شده از گياه:

IR.: Carminatif; Caraway mixture; Karamin (8).

منابع:

1- مظفريان، ولي الله. شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران. انتشارات فرهنگ معاصر، 1391

2- قهرمان، احمد. فلور ايران (جلد 12). موسسه تحقيقات جنگلها و مراتع، 1362: 1405

3- اميد بيگي، رضا. رهيافتهاي توليد و فرآوري گياهان دارويي. جلد دوم، طراحان نشر، 1376: 108

4- Farmakol Todsikol 1979 Jul – Aug; 42(4): 410-3

5- J Chem Ecol. 2007; 33(11): 2123-32

6-  Phytomedicine. 2004; 11 (5): 411-5

7- آئينه چي، يعقوب. مفردات پزشكي و گياهان دارويي ايران. موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران. 1365: 320

8- كميته تدوين فارماكوپه گياهي ايران. فارماكوپه گياهي ايران. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي. معاونت غذا و دارو، 1381: 429

توضیحات

دسته: معرفی گیاهان دارویی

بازدید: 3141

هميشه بهار (1)

Calendula officinalis L

Family: Asteraceae

Synonyms: Calendula aurantiaca Kotschy ex Boiss., Caltha officinalis (L.) Moench

English name: Pot marigold, Marigold

ريخت شناسي گياه: گياه يكساله به ارتفاع 60 سانتيمتر مي‌باشد. كپه گل به رنگ نارنجي روشن شبيه به گل داوودي است (2).

محل رويش: در ايران بصورت كاشته شده موجود مي‌باشد (1).

زمان برداشت قسمت مورد استفاده: در زمان شكوفايي گلها و قبل از تشكيل بذر در اوايل تابستان جمع‌آوري مي‌شود(2، 3).

قسمت مورد استفاده: گل (4).

كاربرد درماني: ل همیشه بهار دارای خاصیت معرق،ضد گرفتگی عضلات،قاعده آور،التیام دهنده زخم های پوستی،ضد میکروب و ضد التهاب است و از آن به عنوان نیروبخش،ضد تشنج و رفع کننده قی استفاده می شود.این گیاه دارای خاصیت کوگلوک (منقبض کننده کیسه صفرا) قابل ملاحظه ای است،لذا برای تحریک ترشح صفرا و افزایش فعالیت کبد استفاده می شود (6-4).فلاونوئیدها و ساپونین های موجود در گل همیشه بهار از آزاد شدن آنزیم های مضر و هیستامین که سبب حساسیت و تورم می شود جلوگیری کرده و سرخی و درد را بهبود و با کاهش نفوذپذیری مویرگ ها مانع ترشح پلاسما به داخل بافت ها می شود (7).این گیاه دارای فعالیت سایتوتوکسیک و کاهش تومور است و همچنین برای افزایش قاعدگی،درمان تب،راش پوستی و هپاتوتوکسیتی ناشی از تتراکلریدکربن و نفروتوکسیستی ناشی از سیس پلاتین استفاده می شود.از جوشانده همیشه بهار برای شستن چشم ها، غرغره کردن یا درمان ورم ملتحمه،التهاب گلو،استوماتیت،افتوس،التهاب دهان و لثه،تسکین اسپاسم معده و روده و رفع التهاب و زخم دستگاه گوارش استفاده می شود (11-8).

آثار فارماكولوژيك مشاهده شده: اثرات ضد سرطانی همیشه بهار بر روی سلول های سرطان رده سلولی لوسمی،ملانوما ،فیبروسارکوما،پروستات،سرویکس،پانکراس و کولورکتال ثابت شده است،به طوری که عصاره این گیاه با مهار تقسیم سلولی در فاز G1 و فعال کردن آنزیم کاسپاز-3 باعث راه اندازی آبشار کاسپازی و آپوپتوزیس سلول های سرطانی می گردد،که این اثر را به ساپونین های این گیاه نسبت داده اند (12).عصاره این گیاه دارای خاصیت ضد ویروس HIV است.مصرف خوراکی عصاره گل همیشه بهار برای پیشگیری و درمان آفتاب سوختگی نیز مفید است،که این اثر به دلیل وجود کاروتنوئیدها و خصوصا بتاکاروتن است که نقش محافظتی ویژه ای در مقابل واکنش های حساسیت به نور ایفا می کند.استعمال موضعی این گیاه دارای اثرات مفید برای درمان سوختگی ها،سرمازدگی،رفع بثورات جلدی،زرد زخم و انواع مختلف درماتیت و اگزما است و مانع از التهاب و عفونت زخم می گردد.این گیاه دارای اثر وازوپروتکتیو (Vasoprotective) است،لذا در درمان اولسرهای واریسی به صورت موضعی به کار می رود.به طور کلی استفاده از فرآورده های این گیاه به طور موضعی اثر نرم کنندگی روی پوست دارد.از این گیاه همچنین به عنوان یک شستشودهنده و نرم کننده مو و یک حمام دیافورتیک استفاده می شود (16-13).این گیاه دارای اثر آنتی سپتیک (Antiseptic) نیز هست و عصاره آن همراه اریترومایسین به طور موضعی اثر قابل توجهی در درمان انواع پیودرماتیتیس مثل آکنه،ایمپتیگو و پیوریگو دارد (13،17).مکانیسم اثرات موضعی این گیاه دقیقا مشخص نیست،ولی با توجه به بررسی های انجام شده،خاصیت ضد التهابی این گیاه را به فلاونوئیدها و کاروتنوئیدهای موجود در آن نسبت می دهند.فلاونوئیدهای این گیاه خصوصا کوئرستین،کامفرول و روتین دارای خاصیت ضد التهابی بالایی هستند.روتین دارای اثر وازوپروتکتیونیز هست و نفوذپذیری مویرگی را کاهش می دهد و استفاده از آن برای درمان شکنندگی مویرگ ها مفید است.کاروتنوئیدهای گل همیشه بهار خصوصا بتاکاروتن پیش ساز بیوسنتز ویتامین A بوده و به همراه منگنز موجود در این گیاه اثر التیام بخش و ضد التهاب دارد.همچنین با توجه به اثر ضد میکروبی مشخص عصاره گل همیشه بهار که خصوصا بر علیه باکتری های استافیلوکوکوس اورئوس و انتروکوکوس فکالیس فعال است،می توان نتیجه گرفت که حذف عفونت به عنوان یک عامل تشدید کننده درماتیت آتوپیک،مکانیسم غیرمستقیم دیگری است که اثرات ضد اگزمایی این گیاه را توجیه می کند.همچنین در درمان بیماری های قارچی پای ورزشکاران، درد و ترک پا، سوختگی، کبودی و کشیدگی پوست شکم در دوران بارداری مؤثر است(19،18).

احتياط مصرف: این گیاه در دوران بارداری و شیردهی نباید استفاده شود، و در افراد با سابقه آلرژی، ایجاد حساسیت و درماتیت می کند (4).

منع مصرف: مصرف خوراکی فراورده های همیشه بهار با داروهای آرامبخش، در بیماران با فشار خون بالا و بیماران دیابتی منع مصرف دارد (4).

تركيبات شيميايي: تري ترپن، رزين، گليكوزيد تلخ، اسانس، استرول، فلاونوئيد، كاروتن (2، 4).

نحوه و ميزان مصرف:

1- دم كرده: 4-1 گرم پودر، سه بار در روز ميل شود.

2- عصاره: 1-5/0 ميلي‌ليتر به نسبت 1:1 در الكل 40% سه بار در روز ميل شود.

3- تنتور: 5/0-3/0 ميلي‌ليتر به نسبت 1:5 در الكل 90% سه بار در روز ميل شود (4).

مصرف غذايي: كاربرد غذايي ندارد.

نام تجاري دارو ساخته شده از گياه:

UK.: Calendolon, Fr.: Calendulene . (6)

منابع:

1- مظفريان، ولي الله. شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران. انتشارات فرهنگ معاصر، 1391

2- Anderw Chevallier. The Encyclopedia of Medicinal Plants. 1996: 69

3- يزداني، داراب. شهنازي، سحر. سيفي، حامد. كاشت، داشت و برداشت گياهان دارويي. جهاددانشگاهي واحد شهيد بهشتي، 1383: 42

4-Dinda ,. Craker, LE. Growers Guide to Medicinal Plants. HSMP Press. Amherst: 1998 35-37.

5-Dellaloggia R,Beeke O,Isaac,and AA;Tubaro.(1990).Topical anti-Inflammatory activity of calendula officinalis extraction,plants Med.56:658.

6-Hinddie,V.A;et al.(2002).The Performance of young pigs fed different amounts of marigold Calendula officinalis meal.apilot study.Netherlands.Journal of Agricultural Scince,50.83-94

7-Rezaee HO. Traditional medicine strategy. Tehran: Tehran University Pub; 2005.

8-Boucaud-Maitre Y, Algernon O,Raynaud J.(1988).Cytotoxic and antitumoral activity of Calendula officinalis extracts. Pharmazie;43:220 –1.

 9-Preethi KC, Kuttan R.(2009). Hepato and reno protective action of Calendula of_cinalis L. _ower extract. Indian J Exp Biol;47:163-8.

10-Montvale NJ, Fleming T. PDR for herbal medicines. Medical Economics Company Inc1988.

11-Mozherenkov VP, Shubina LF.(1976).Treatment of chronic conjunctivitis with Calendula. Med Sestra;35:33-4.

12-Jimenez-Medina E, Garcia-Lora A, Paco L, Algarra I, Collado A, Garrido F.(2006). A new extract of the plant calendula officinalis produces a dual in vitro effect: cytotoxic anti-tumor activity and lymphocyte activation. BMC Cancer; 6: 119.

13-Gafitanu,E;F;Dima,I;Popovici,A;Vasilescu,and Z;Petersca,Pharmaceutical Containing erythromycin for the terat ment of piodermatitis.Rom.Ro 88,712,28,1986,Appl.113,978,19 Mar 1984.

14-Goodman Gulman,A;T.W.,Rall,A.S.,Nies,and P.,Taylor.(1991).pharmacological Basis of there peatios,Sth End,vol.2,Max well Macmillan International Edition,Pergamon Press.1443,1553.1574-9.

15-Kalvatchev,Z.,R.,Walder,and D.,Garzoro.1997.Anti-HIV activity of extracts from Calendula officinalis flowers flowers Biomed,Pharmacother,176-180.

16-Martin,D.,(1989).The Extra Pharmacopoeie,29th edition,London,The Pharmaceutical Press,872-902,1257,1322-4.

17-Omel chuk,M.A.,B.A.,Krirut,A.I.,Voroshilov,A.V.,Gaevskii,and N.I.,Grinkerich.(1984).Effect of drying Conditions on the quality of Calendula officinalis raw material for pharmaceuticals,khim Phorm zh,18 (3),39-31.

18-Sartoratto L, Vera, Delarmelina C, Figueria GM, Adilson.(2005).Anti-andida activity of Brazilian medicinal plants.Ethnopharmacol. 97(2):305-311.

19-Hamburger M, Adler S, Baumann D, Förg A, Weinreich B.(2003).Preparative purification of the major anti-inflammatory triterpenoid esters from marigold (calendula officinalis). Fitotherapia; 74: 328-38.

توضیحات

دسته: معرفی گیاهان دارویی

بازدید: 2956

كيسه كشيش (1)
 

Capsella bursa-pastoris (L.) Medi

Family: Brassicaceae

Synonyms: Thlaspi bursa-pastoris L. , Capsella hyrcana Grossh.

English name: Shepherd's - purse

ريخت شناسي گياه: گياهي است يكساله يا دو ساله، علفي، سبز به ارتفاع 50-40 سانتيمتر كه ساقه‌ها غالباً ايستاده، گاهي خيزان و ساده، برگها كامل، دندانه‌دار يا چند بخشي شانه‌اي و كم عمق مي‌باشد. گل‌ها سفيد رنگ يا متمايل به صورتي، مجتمع در گل آذين خوشه‌اي و ميوه شكوفا، بدون باله و دانه پهن دراز است (2).

محل رويش: در گرگان، بندر گز، تهران و اطراف آن،‌ بين لاهيجان و بندر انزلي، خوي، باختران، همدان، اراك، اصفهان، بختياري، دورود، شوشتر، كرمان، كوه لاله زار، هويزه، بوشهر، شيراز، مشهد، نيشابور، گنبدكاووس، جنگل گلستان و بصورت علف هرز در بيشتر نقاط مي‌رويد (2).

زمان برداشت قسمت مورد استفاده: در تمام سال جمع‌آوري مي‌شود (3).

قسمت مورد استفاده: سرشاخه‌هاي هوايي گياه (4).

كاربرد درماني: بعنوان بند آورنده خونريزي، ضدعفوني كننده مجاري ادرار و بطور سنتي براي درمان اسهال،‌ هماتوري و التهاب مثابه بكار مي‌رود (4). دانه‌ها خاصيت قرمز كننده پوست و تاول‌زا دارند (5).

آثار فارماكولوژيك مشاهده شده: بواسطه تركيبات كولينرژيك موجود در گياه،‌ با مهار بتا – آدرنو رسپتورها،‌ كاهش دهنده فشار خون مي‌باشد (4).

احتياط مصرف: با درمان بيماريهاي قلبي،‌ فشار خون (كاهش يا افزايش) در درمان تيروئيد تداخل دارد و نبايد با دوز بالا به مدت طولاني مصرف شود (4).

منع مصرف: در بارداري و شيردهي با دوزهاي بالا مصرف نشود (4).

تركيبات شيميايي: فلاونوئيد، پلي پپتيد، آمين (استيل كولين، تيرامين، هيستامين)، كاروتنوئيد، اسانس، گليكوزيد روغن خردل (سينيگرين)، ويتامين (K, C) (3، 4).

نحوه و ميزان مصرف:

1- دم كرده: 4-1 گرم گياه خشك شده،‌ سه بار در روز ميل شود.

2- عصاره مائي: 4-1 ميلي‌ليتر به نسبت 1:1 در الكل 25%، سه بار در روز ميل شود (4).

مصرف غذايي: برگها به عنوان سالاد و دانه‌ها براي درست كردن نان استفاده مي‌شود (5).

نام تجاري دارو ساخته شده از گياه:

Ger.: Styptysat (6).

منابع:

1- مظفريان، ولي الله. شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران. انتشارات فرهنگ معاصر، 1391

2- قهرمان، احمد. فلور ايران (جلد 7). موسسه تحقيقات جنگلها و مراتع، 1362: 755

3- Andrew Chevalier. The Encyclopedia of Medicinal Plants. 1996: 181

4- Carol a. Newall, Linda a Anderson, J. danid philipson. Herbal Medicines. 1996: 245

5- Daniel M. Medicinal Plants. 2006: 89

6- Royal Pharmaceutical Society. Martindale, The Extra Pharmacopoeia. 2002: 1589

توضیحات

دسته: معرفی گیاهان دارویی

بازدید: 3012

گلرنگ (1)

كاجيره، كافشه

Carthamus tinctorius L.

Family: Asteraceae

Synonyms: Calcitrapa tinctoria Röhl.

English name: Safflower, False saffron

ريخت شناسي گياه: گياهي است يكساله، بدون كرك، به رنگ سبز روشن يا مات متمايل به آبي و ايستاده به ارتفاع70-40 سانتيمتر. برگها تخم مرغي، سرنيزه‌اي كامل يا دندانه دار منتهي به خار، يا فاقد خار و بدون دمبرگ مي‌باشند. گل زرد يا نارنجي، يا متمايل به قرمز، داراي براكته‌هاي خارجي سبز و برگي و در بخش مياني فشرده است. ميوه تخم مرغي – پهن دراز و در حاشيه خاردار است (2).

محل رويش: در بيشتر نقاط ايران بخصوص نواحي خراسان، آذربايجان، تفرش، اراك و نواحي جنوبي و جنوب شرقي پراكندگي دارد (2).

زمان برداشت قسمت مورد استفاده: زمان محصول برداري از تير ماه شروع و به مدت 40-35 روز ادامه مي‌يابد (3).

قسمت مورد استفاده: گل و دانه (4).

كاربرد درماني: در بيماريهاي عروق، اختلالات قاعدگي، يرقان و سرخك و بصورت موضعي در التهاب پوستي، آسيب مفصل و زخم پوستي مصرف مي‌شود (4).

آثار فارماكولوژيك مشاهده شده: براديكاردي سينوسي (5). روغن دانه باعث بهبود پوكي استخوان در موش صحرايي كه تخمدان آن با جراحي برداشته شده گرديده است (6). عصاره هیدروالکلی گلرنگ با کاهش آسیب در سلول های کبدی و همچنین با کاهش گلوکز، کلسترول و تری گلیسرید سرم و به دنبال آن کاهش سطح لیپیدهای کبدی و جلوگیری از تشکیل کبد چرب باعث کاهش سطح آنزیم های AST و ALT در پلاسما می گردد (7).همچنین پژوهش ها نشان داده است که اسیدهای چرب اشباع نشده ی روغن گلرنگ بویژه اسید لینولئیک سبب افزایش حساسیت به انسولین در سلول های کبدی رت شده و عصاره دانه های گلرنگ سبب کاهش چربی های مختلف کبدی و پلاسمایی در رت های هیپرکلسترولمیکی می شود (8،9).تحقیقات نشان می دهد که هیدروکسی ساف فلور زرد A موجود در این گیاه دارای اثر حفاظتی از سیستم عصبی است (10).و به تأثیر این گیاه بر روی تشکیل لوله های عصبی اشاره شده است (11).در مطالعه ای تغییرات کروموزومی در نتیجه مصرف گیاه گلرنگ دیده شده است (6).مشتقات عصاره ی این گیاه به عنوان ضد تومور و ضد التهاب در تحقیقات ثابت شده است و همچنین به تأثیر آن بر روی گیرنده های آلفا و انقباض عروق رحمی اشاره شده است (12).

احتياط مصرف: استفاده از گلرنگ سبب خونریزی های بیش از حد و در مواردی سبب مرگ در هنگام عمل های جراحی می شود، بنابراین توصیه می شود که 2 هفته قبل از هر عمل از مصرف این گیاه و فرآورده های آن خودداری شود.این گیاه با داروهای رقیق کننده خون و داروهایی که لخته شدن خون را کم می کنند تداخل دارد (1،4).

منع مصرف: استفاده از این گیاه در دوران بارداری سبب سقط جنین می شود. در دوران بارداري مصرف نشود (4).

تركيبات شيميايي: روغن ثابت، اسيدهاي چرب، كارتامون، ليگنان، پلي ساكاريد (4، 5).

نحوه و ميزان مصرف:

1- دم كرده: يك قاشق مرباخوري، در يك فنجان آب، 2-1 فنجان در روز مصرف شود.

2- تنتور: 60-20 قطره در روز مصرف شود (7).

مصرف غذايي: گلهاي گياه در صنايع غذايي بكار مي‌رود (3).

نام تجاري دارو ساخته شده از گياه:

Canad.: Lipsoyn; Ger.: Abbolipid; UK.: Efamol Safflower; USA.: Liposyn II Microlipid (5).

منابع:

1-Sato S, Kusakari T, Suda T, Kasai T, Kumazawa T. Efficient synthesis of analogs of safflower yellow B, carthamin, and its precursor: two yellow and one red dimeric pigment in safflower petals. Carbohydrate Research. 2005, 340: 389-93.

2-Ide, T., Kushiro, M., Takahashi, O. 2001.Dietary mold oil rich in gamma linoleic acid increases insulin - dependent glucose utilization in isolated rat adipoctes. CBP. 130: 401 - 409.

3-Liu Y, Yang J, Liu Q.Studies on chemical constituents from the flowers of carthamus tinctorius L. Zhong Yao Cai. 2005 Apr; 28: 288-9.

4-Zhaoa M, Ito Y, Tu P. Isolation of a novel flavanone 6-glucoside from the flowers of Carthamus tinctorium (Honghua) by high-speed counter-current chromatography. J Chromatogr A. 2005; 1090: 193-6.

5-Cho Mu Y, Hahn TR. Purification and characterization of precarthamin decarboxylase from the Yellow petals of carthamus tinctorius L. Arc Biochem Biophys. 2000 Oct; 382(2): 238-44.

6-Yin X, Liu D, Wang H, Zhou Y. A study on the mutagenicity of 102 raw pharmaceuticals used in Chinese traditional medicine. Mutat Res 1991; 26(1):73-82.

7-Asgary S,Rahimi P,Madani H,Mahzoni P,Kabiri N.Effects of hydroalcoholic extract of Carthamus tinctorius on activity of hepatic transaminases in alloxan-induced diabetic rats. J Shahrekord Univ Med Sci.2010;12 (1):46-52.

8-Ibrahim, A., Natarajan, S., Ghafoorunissa, A.2005. Dietary trans - fatty acids alter adipocyte plasma and insulin sensitivity in rats. Metabolism clinical and experimental. 54 : 240-246.

9-Moon, Kwang – Deog., Back, S. 2001.Safflower seed extract lower plasma and hepatic lipid in rats fed high – cholesterol diet. Nutrition research . 21 : 895- 904.

10-Zhu, H., Wang, Z., Ma, C., Tian, J., Fu, F., Li,C., Guo, D., Roeder, E.,Liu, K. 2003.Neuroprotective effects of hydroxysafflor yellow A: in vivo and in vitro studies. Planta Medicine. 69(5):429-33.

11-Mahmoudian M, Nobacht M,Fattahi M, Milanian I,Rahbar N. A study of the teratogenic and cytotoxic effects of safflower extract. J of Ethnopharmacol 2000; 73:453-9.

12-Shi M, Chung L, He G. Stimulating action of Carthamus Tinctorius L. Angelica Sciences (Olive) Diels and leornurus sibiricus. L. on the uterus. Chang Kuo Chung Yao Tsa Chin 1995;20(3):173-5.

توضیحات

دسته: معرفی گیاهان دارویی

بازدید: 2984

زيره سياه اروپایی (1)

Carum carvi L.

Family: Apiaceae

Synonyms: Bunium carvi (L.) M.Bieb., Seseli carvi (L.) lam.

English name: Caraway

ريخت شناسي گياه: گياهي دوساله با ساقه ميان تهي، شياردار و زاويه‌دار مي‌باشد. برگها دو بار تقسيم شانه‌اي و عميق و برگهاي ساقه‌اي بدون دمبرگ مي‌باشند. گلها به رنگ سفيد و بصورت مجتمع در گل آذين چتري مي‌باشند. ميوه نيام و به رنگ خاكستري – قهوه‌اي، مسطح و داراي دو دانه مستطيلي شكل مي‌باشند (2).

محل رويش: در كندوان، رودبار، تبريز،‌ كوههاي لاله‌زار در كرمان،‌گچسر تهران و اطراف آن پراكندگي دارد (2).

زمان برداشت قسمت مورد استفاده: برداشت محصول بر حسب كشور توليد كننده و شرايط آب و هوايي از تير تا اوايل مرداد ماه انجام مي‌گيرد (3).

قسمت مورد استفاده: دانه و اسانس (4).

كاربرد درماني: ضدگرفتگي عضلاني، بادشكن، اشتهاآور، خلط آور، افزايش دهنده ترشح شير و مقوي معده مي‌باشد (5، 6).

آثار فارماكولوژيك مشاهده شده: در صورت مصرف عصاره حاصل از ميوه و ريشه گياه، به ميزان سه بار در روز، اثر مليني دارد (7). اسانس پس از 24 ساعت تماس لارو پشه آنوفل ديروس، ناقل مالاريا و لارو پشه آئدس اجيپتي، ناقل دنگ و تب خونريزي دهنده دنگ را از بين برده است (8).

احتياط مصرف: مطلبي يافت نشد.

منع مصرف: مطلبي يافت نشد.

تركيبات شيميايي: اسانس (كارون)، فلاونوئيد، پلي ساكاريد، روغن ثابت، كومارين (4، 6).

نحوه و ميزان مصرف:

1- دم كرده: 3 قاشق مرباخوري دانه، در نصف فنجان آب ميل شود.

2- جوشانده: 1 قاشق مرباخوري دانه در نصف فنجان آب جوشانده شود و بعد از ده دقيقه، 5/1-1 فنجان در روز ميل شود. 3 قاشق مرباخوري دانه در نصف فنجان شير براي مدت كوتاهي جوشانده شود و بعد از ده دقيقه ميل شود.

3- روغن: 4-3 قطره سه بار در روز ميل شود.

4- پودر: 1 قاشق چايخوري، سه بار در روز ميل شود (5).

مصرف غذايي: بصورت ادويه و طعم دهنده استفاده مي‌شود (9).

نام تجاري دارو ساخته شده از گياه: بصورت تركيبي در فرآورده‌ها وجود دارد:

Aust.: Abbiofort; Fr.: Santane C6; Ger.: Agamadon N; UK.: Laxadoron (6).

منابع:

1- مظفريان، ولي الله. شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران. انتشارات فرهنگ معاصر، 1391

2- قهرمان، احمد. فلور ايران (جلد 15). موسسه تحقيقات جنگلها و مراتع، 1362: 1776

3- صمصام شريعت، هادي. پرورش و تكثير گياهان دارويي. ماني، 1374: 271

4- Anderw Chevallier. The Encyclopedia of Medicinal Plants. 1996: 183

5- John B. Lust. The Herb Book. 1974: 143

6- Royal Pharmaceutical Society. Martindale, The Extra Pharmacopoeia. 2002: 1591

7- Vutr  Boles 1981; 20 (6): 48-51

8- Fitoterapia. 2007; 78 (3): 205-10

9- Dent bown. Encyclopedia of Herbs and other uses. 1996: 255