بيتيراخ (1)
شیر پنیر
Galium aparine L.
Family: Rubiaceae
Synonyms: Aparine hispida Moench, Aparine vulgaris Hill, Galium parviflorum Maxim.
English name: Catch weed, Cleavers, Catch weed bedstraw
ريخت شناسي گياه: گياه پايا، پوشيده از كركهاي كوتاه، طول آن حدود يك متر. برگها به رنگ سبز متمايل به زرد و واژ تخم مرغي فقط داراي يك رگبرگ. گلها به رنگ زرد، كوچك، مجتمع در ديهيم‌هاي كناري. ميوه بزرگ و چين خورده (2).
محل رويش: در نواحي البرز در ارتفاعات توچال، كندوان، جنگلهاي كوهستاني بين تنكابن و چورته، اروميه، خوي، مودره، اراك، تفرش، نهاوند و اصفهان پراكندگي دارد (3).
زمان برداشت قسمت مورد استفاده: قسمت‌هاي هوايي گياه با سرشاخه‌هاي گياه در زمان گل‌دهي (اواخر بهار) جمع‌آوري مي‌شود (2).
قسمت مورد استفاده: سرشاخه‌هاي گياه (2، 4).
كاربرد درماني: مدر است و براي درمان بيماريهاي پوستي مانند اكزما و پسوريازيس، درمان سنگ كليه و مشكلات مجاري ادراري بكار مي‌رود. قابض ملايم است و در درمان سوزش ادرار و بزرگي غدد لنفاوي نيز مصرف مي‌شود (2، 4). همچنين در درمان ضايعات خارجي و داخلي، بيماريهاي مجاري ادراري و خون ادراري بكار مي‌رود (5).
آثار فارماكولوژيك مشاهده شده: مطلبي يافت نشد.
احتياط مصرف: كاربرد بجاي آن عوارضي در پي ندارد (5).
منع مصرف: در دوران بارداري مصرف نشود (4).
تركيبات شيميايي: اسيدهاي گياهي، كومارين، ايريدوئيد، تانن، فلاونوئيد، آنتراكينون (2، 4).
نحوه و ميزان مصرف:
1- دم كرده: 4-2 گرم سرشاخه‌هاي گياه ميل شود (4).
2- عصاره مائي: به نسبت 1:1 در الكل 25%، 4-2 ميلي‌ليتر، سه بار در روز ميل شود (4).
3- آب تازه گياه: 15-3 ميلي‌ليتر، سه بار در روز ميل شود (4).
مصرف غذايي: مصرف غذايي ندارد (4).
نام تجاري دارو ساخته شده از گياه: بصورت تركيب موجود است:
UK.: Antitis, Buchu compound (6).
منابع:
1- مظفريان، ولي الله. شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران. انتشارات فرهنگ معاصر، 1391
2- Anderw Chevallier. The Encyclopedia of Medicinal Plants. 1996: 212
3- قهرمان، احمد. فلور ايران (جلد 7). موسسه تحقيقات جنگلها و مراتع، 1362: 783
4- Carol a. Newall, Linda a Anderson, J. danid philipson. Herbal Medicines. 1996: 78
5- Thomson PDR. PDR For Herbal Medicines. 3 rd edition. 2005: 202
6- Royal Pharmaceutical Society. Martindale, The Extra Pharmacopoeia. 1996: 1692