اورس (1)
پیرو، اربس، سرو كوهي، لميير (2)
Juniperus communis L.
Family: Cupressaceae
Synonyms: Juniperus albanica Pénzes, Juniperus dealbata Loudon
English name: Common juniper, Juniper
ريخت شناسي گياه: درختچه يا نيمه درختچه، بسيار كوتاه و پست، ارتفاع 100-30 سانتيمتر. داراي ساقه خوابيده با شاخه‌هاي گسترده، آويخته، پخش. برگها راست و روي هم خوابيده، كوتاه، عريض و خيلي ضخيم. گل دو پايه، مجتمع در مخروط يا سنبله‌هاي دم گربه‌اي كوتاه، تك جنس، نرها كروي يا تخم مرغي، ماده‌ها متشكل از فلسهاي متعدد. ميوه رسيده آبي متمايل به سياه، نسبتاً كوچك (2).
محل رويش: در گلستان (علي آبادكتول، جنگل گلستان، خوش ييلاق)، مازندران (جواهرده، دره چالوس، سياه بيشه، شوراب به گروك، پل سفيد، جاده هراز)، گيلان، آذربايجان (كوه گلي داغ)، سمنان، تهران (21 كيلومتري شرق فيروزكوه) پراكنش دارد (3).
زمان برداشت قسمت مورد استفاده: ميوه در پاييز جمع‌آوري مي‌شود (4).
قسمت مورد استفاده: برگ، ميوه، پوست (3).
كاربرد درماني: مدر، ضدعفوني كننده، بادشكن و ضدروماتيسم مي‌باشد. در طب سنتي براي تورم مثانه و كوليك و بصورت موضعي استفاده مي‌شود (5). همچنين در درمان اختلالات گوارشي و سوء هاضمه، آرتريت روماتوئيد، تنظيم قاعدگي، بهبود درد قاعدگي، نقرس، عفونت‌هاي دستگاه ادراري تحتاني، آرتريوسكلروز، برونشيت و ديابت شيرين. بصورت جويدني براي رفع بوي بد دهان مصرف مي‌شود (6).
آثار فارماكولوژيك مشاهده شده: ضدالتهاب، مدر، هضم كننده، در آرتريت بدليل مهار سيكلواكسيژناز موثر است، در درمان عفونت‌هاي مزمن كليه و مجاري ادرار و عفونت‌هاي هرپس وآنفلوانزا، كاهش فشار خون و تنظيم قند خون و ضد ويروس (6).
احتياط مصرف: افزايش قند خون در ديابت شيرين، هيپوكالمي در مصارف طولاني مدت، زخم‌هاي پوستي وسيع، بيماري‌هاي تبدار، نارسايي قلبي، هيپرتوني، تحريك چشم و التهاب ملتحمه چشم، آسيب كليوي در دوزهاي بالا يا مصرف طولاني (6).
منع مصرف: در زنان باردار و شیرده (5)، مصرف میوه و فرآورده های این درختچه، در مواردی که التهاب در کلیه و محاری ادرار موجود باشد باید منع گردد. (6).
تركيبات شيميايي: اسانس (ميرسن، آلفا و بتا پينن)، تانن، دي ترپن، ساكاريد، رزين، ويتامين C، فلاونوئيد، اسيد (اسيدهاي دي ترپني، گلوكورونيك) (4، 5).
نحوه و ميزان مصرف:
1- دم كرده: 100 ميلي‌ليتر ميوه خشك رسيده به نسبت 20:1 در آب جوش، سه بار در روز ميل شود (5).
2- ميوه: 2-1 گرم سه بار در روز ميل شود (5).
3- عصاره مائي: به نسبت 1:1 در الكل 45%، 4-2 ميلي‌ليتر سه بار در روز ميل شود (5).
4- تنتور: به نسبت 5:1 در الكل 45%، 2-1 ميلي‌ليتر سه بار در روز ميل شود (5).
5- روغن: به نسبت 5:1 در الكل 45%، 2/0-03/0 ميلي‌ليتر سه بار در روز ميل شود (5).
مصرف غذايي: مقادير مجاز آن بعنوان طعم دهنده استفاده مي‌شود (5).
نام تجاري دارو ساخته شده از گياه:
Ger.: Kneipp Wacholderbeer – Pflanzensaft (7).
منابع:
1- مظفريان، ولي الله. شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران. انتشارات فرهنگ معاصر، 1391
2- قهرمان، احمد. فلور ايران (جلد 6). موسسه تحقيقات جنگلها و مراتع، 1362: 697
3- امامي، احمد. شمس اردكاني، محمد رضا. مهرگان، ايرج. فرهنگ مصور گياهان دارويي. مركز تحقيقات طب سنتي و مفردات پزشكي . دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي، 1383: 164
4- Anderw Chevallier. The Encyclopedia of Medicinal Plants. 1996: 223
5- Carol a. Newall, Linda a Anderson, J. danid philipson. Herbal Medicines. 1996: 176
6- Thomson PDR. PDR For Herbal Medicines. 3 rd edition. 2005: 477
7- Sean C Sweetman. Martindale: The complete drug reference. 2002: 1625