مريم گلي دارويي (1)
مريم گلي باغي
Salvia officinalis L.
Family: Lamiaceae
Synonyms: Salvia chromatica Hoffmanns., Salvia crispa Ten., Salvia cretica L.
English name: Culinary sage, Sage, Garden sage
ريخت شناسي گياه: گياهي علفي پايا به ارتفاع 80 سانتيمتر با ساقه چهار گوش بوده كه برگهاي آن كركدار به رنگ سبز متمايل به خاكستري يا بنفش مي‌باشد (2).
محل رويش: بومي سواحل مديترانه‌اي اروپاست و بصورت كاشته شده در ايران موجود است (1، 3).
زمان برداشت قسمت مورد استفاده: برگها را كمي قبل از گل دهي در طول ماههاي ارديبهشت، خرداد و سرشاخه‌هاي گلدار را در آغاز گل‌دهي برداشت مي‌نمايند (4).
قسمت مورد استفاده: برگها و سرشاخه‌هاي گلدار (5).
كاربرد درماني: در طب سنتي اين گياه بادشكن، ضدگرفتگي عضلاني، ضدعفوني كننده، قابض و ضدتعرق مي‌باشد. بصورت خوراكي جهت درمان سوءهاضمه، التهاب حنجره و زبان كوچك، لثه، معده، دهان و بعنوان غرغره و دهانشويه استفاده مي‌شود. دم كرده آن بصورت موضعي براي تقويت و رشد مو بكار مي‌رود (6). اثر درماني روي بيماران مبتلا به آلزايمر دارد (7).
آثار فارماكولوژيك مشاهده شده: تركيبات پينن گياه فعاليت ضدگرفتگي عضلاني و بواسطه وجود ماده Thujone درگياه، اثر ضدميكروبي دارد (8).
احتياط مصرف: چاي آن سبب التهاب لب و معده مي‌شود (9).
منع مصرف: مطلبي يافت نشد.
تركيبات شيميايي: اسانس (Thujone)، تانن، اسيدهاي فنليك (8).
نحوه و ميزان مصرف: 2-1 گرم از برگ مريم گلي بصورت دم كرده يك بار در روز (10).
مصرف غذايي: بعنوان طعم دهنده غذايي بكار مي‌رود (8).
نام تجاري دارو ساخته شده از گياه:
Ger.: Salus salbei – tropfen, Salvysat (11)
منابع:
1- مظفريان، ولي الله. شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران. انتشارات فرهنگ معاصر، 1391
2- Anderw Chevallier. The Encyclopedia of Medicinal Plants. 1996: 130
3- قهرمان، احمد. كورموفيتهاي ايران (سيستماتيك گياهي). جلد سوم. مركز نشر دانشگاهي، 1373: 238
4- صمصام شريعت، هادي. پرورش و تكثير گياهان دارويي. ماني، 1374: 157
5- امامي، احمد. شمس اردكاني، محمد‌رضا. مهرگان، ايرج. فرهنگ مصور گياهان دارويي. مركز تحقيقات طب سنتي و مفردات پزشكي . دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي، 1383: 272
6- John B. Lust. The Herb Book. 1974: 185
7- Akhondzadeh S, Noroozian M, Mohammadi M, Ohadinia S, Jamshidi AH, Khani M. Salvia officinalis extract in the treatment of patients with mild to moderate Alzheimer's disease: a double blind, randomized and placebo-controlled trial. J Clin Pharm Ther. 2003 Feb;28(1):53-9
8- Carol a. Newall, Linda a Anderson, J. danid philipson. Herbal Medicines. 1996: 231, 232
9- James A. Duke. CRC Handbook of Medicinal Herbs 1989: 420, 421
10- كميته تدوين فارماكوپه گياهي ايران. فارماكوپه گياهي ايران. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي. معاونت غذا و دارو، 1381: 744
11- Royal Pharmaceutical Society. Martindale, The Extra Pharmacopoeia. 1996: 1749