معرفی گیاه گزنه دو پايه

گزنه دو پايه (1)

Urtica dioica L.

Family: Urticaceae

Synonyms: Urtica galeopsifolia Wierzb. ex Opiz, Urtica dioica subsp. dioica, Urtica tibetica W.T. Wang, Urtica dioica var. vulgaris Wedd.

English name: Nettle, Stinging nettle, Big – sting nettle, Tall wild nettle

ريخت شناسي گياه: گياهي پايا، دو پايه، علفي، سبز، ايستاده، داراي كركهاي گزنده و به ارتفاع 120-50 سانتيمتر مي‌باشد. ساقه متعدد راست، كمي زاويه‌دار، چهار پهلو و تقريباً ضخيم، ساده و يا خيلي كم منشعب و پوشيده از كركهاي گزنده است. برگها دمبرگدار، سبز روشن در دو سطح پوشيده از كرك گزنده بوده و گل تك جنس، بسيار ريز، سبز فام و مجتمع در توده‌هاي كوچك كروي مي‌باشد (2).

محل رويش: در محلهاي مرطوب و سايه‌دار بيشتر نقاط ايران پراكندگي دارد (2).

زمان برداشت قسمت مورد استفاده: زمان جمع‌آوري برگها از فروردين تا مرداد و ريشه‌ها از شهريور تا مهر مي‌باشد (3).

قسمت مورد استفاده: سرشاخه‌هاي گياه و ريشه (4).

كاربرد درماني: اثر ضدخونريزي و پائين آورندگي گلوكز خون را دارد و بطور سنتي براي خونريزي رحم، بثورات جلدي، خارش و حساسيت پوست و بخصوص براي اگزماي عصبي مصرف مي‌شود (4).

آثار فارماكولوژيك مشاهده شده: اثرات بندآورندگي خون توسط اين گياه در انسان تائيد شده است (4). چندين گزارش باليني حاكي از موثر بودن تجويز عصاره برگ گياه در كاهش قند خون مي‌باشد (5، 6). بعلاوه اثرات آنتي اكسيداني، محافظت كبدي و مهار بزرگ شدن پروستات از عصاره گياه گزارش شده است (7، 8).

احتياط مصرف: در زمان بارداري و شيردهي اكيداً مصرف نشود (4).

منع مصرف: مطلبي يافت نشد.

تركيبات شيميايي: اسيد (كربنيك، فوماريك، سيليسيك، گليسيريك)،‌ آمين (هيستامين، كولين، استيل كولين، لسيتين، سروتونين)،‌ فلاونوئيد، اسكوپولتين، تانن (4).

نحوه و ميزان مصرف:

1- جوشانده: 4-2 گرم گياه خشك سه بار در روز ميل شود.

2- عصاره مائي: به نسبت 1:1 در الكل 25%، 4-3 ميلي‌ليتر سه بار در روز ميل شود.

3- تنتور: به نسبت 1:5 در الكل 45%، 6-2 ميلي‌ليتر، سه بار در روز ميل شود (4).

مصرف غذايي: بعنوان طعم دهنده غذايي بكار مي‌رود (4).

نام تجاري دارو ساخته شده از گياه:

Ger.: Arthrodynat N; Bazoton; Cletan (9)

منابع:

1- مظفريان، ولي الله. شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران. انتشارات فرهنگ معاصر، 1391

2- قهرمان، احمد. فلور ايران (جلد 7). موسسه تحقيقات جنگلها و مراتع، 1362: 868

3- صمصام شريعت، هادي. پرورش و تكثير گياهان دارويي. ماني، 1374: 380

4- Carol a. Newall, Linda a Anderson, J. danid philipson. Herbal Medicines. 1996: 210

5- Otoom SA, Al-Safi SA, Kerem ZK, Alkofahi A. The use of medicinal herbs by diabetic Jordanian patients. J Herb Pharmacother. 2006;6(2):31-41

6- Fodor JI, Keve T.  New phytotherapical opportunity in the prevention and treatment of 2-type of diabetes mellitus]  Acta Pharm Hung. 2006;76(4):200-7

7- Hepatoprotective effects of Nigella sativa L and Urtica dioica L on lipid peroxidation, antioxidant enzyme systems and liver enzymes in carbon tetrachloride-treated rats. Department of Histology and Embryology, Faculty of Medicine, Trakya University, Edirne, Turkey. این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

8- Safarinejad MR. Urtica dioica for treatment of benign prostatic hyperplasia: a prospective, randomized, double-blind, placebo-controlled, crossover study. J Herb Pharmacother. 2005;5(4):1-11

9- Royal Pharmaceutical Society. Martindale, The Extra Pharmacopoeia. 1996: 1765