شاه بلوط هندي (1)
Aesculus hippocastanum L.
Family: Hippocastanaceae (Per), Sapindaceae (Rec)
English name: Common horse chestnut, horse chestnut
ريخت شناسي گياه: درختي، ارتفاع تا 25 متر، تاج گنبدي شكل. برگها با 7-5 عدد برگچه‌هاي باريك تخم مرغي شكل. گلها خوشه‌اي، سفيد و صورتي رنگ. ميوه خاردار، سبز رنگ و سه وجهي، دانه‌ها قهوه‌اي درخشان (2).
محل رويش: در ايران بصورت كاشته شده موجود مي‌باشد (1).
زمان برداشت قسمت مورد استفاده: پوسته و دانه‌ها در پاييز جمع‌آوري مي‌گردد (2).
قسمت مورد استفاده: پوست، دانه (2، 3، 4).
كاربرد درماني: جوشانده برگها براي درمان سياه سرفه مصرف مي‌شود. بطور سنتي براي درمان بواسير، تب، اسهال، التهاب وريد و بزرگي غده پروستات بكار مي‌رود (3).
آثار فارماكولوژيك مشاهده شده: مهمترين خاصيت برگ اين گياه اثر ضد اگزودا و بهبود گردش خون عروق به واسطه هيدروكسي كومارينهاست. اسكولوزيد و ائسين كه از اجزاء فعال گياه مي‌باشند در اختلالات عروق محيطي مثل بواسير اثر درماني دارند (5، 6). عصاره گياه به شكل ژل 3 درصد در انسان از طريق انقباض فيبروبلاست‌ها اثر ضدچروكيدگي پوست دور چشم داشته است و به همين علت خاصيت ضدپيري قوي دارد (7).عصاره دانه هاي اين گياه داراي خاصيت ضد اگزودا و قابض عروق بوده وبه جهت كاهش نفوذپذيري جداره عروق ضد ادم هم مي باشد.
احتياط مصرف: بعلت وجود ساپونين باعث التهاب دستگاه گوارش مي‌شود. اين گياه با داروهاي ضدانعقادي مانند تركيبات كومارين تداخل دارد و ساير عوارض جانبي گزارش شده با اين گياه شوك، گرفتگي عضلاني، تهوع، استفراغ و كهير مي‌باشد (3).
منع مصرف: در اطفال، دوران بارداري و شيردهي مصرف نشود (3).
تركيبات شيميايي: تري ترپنوئيدهاي ساپونيني (Aescin)، كومارين، فلاونوئيد، تانن، آمينواسيد، كولين (2، 3).
نحوه و ميزان مصرف: ميوه: 2-1 گرم، سه بار در روز ميل شود (3).
مصرف غذايي: مصرف غذايي ندارد (3).
نام تجاري دارو ساخته شده از گياه:
Aust.: Reparil; Traumaparil; Venostasin; Fr.: Flogencyl; Hemorrogel;
Ger.: Aescorin forte; Aescorin N; Aescuven. (5)
منابع:
1- مظفريان، ولي الله. شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران. انتشارات فرهنگ معاصر، 1391
2- Anderw Chevallier. The Encyclopedia of Medicinal Plants. 1996: 159
3- Carol a. Newall, Linda a Anderson, J. danid philipson. Herbal Medicines. 1996: 166
4- امامي، احمد. شمس اردكاني، محمد رضا. مهرگان، ايرج. فرهنگ مصور گياهان دارويي. مركز تحقيقات طب سنتي و مفردات پزشكي . دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي، 1383: 96
5- Royal Pharmaceutical Society. Martindale, The Extra Pharmacopoeia. 2002:1574
6- Vascul Pharmacol. 2007; 47 (1): 68-73
7- J Cosmet Sci. 2006; 57 (5): 369-76